Czym jest filtr przelewowy w oczku wodnym?


Filtry, jak można się łatwo domyślić, filtrują, czyli oczyszczają wodę. Wspomagają walkę z glonami i zapewniają cyrkulację wody w oczku. Ze względu na sposób działania filtry dzielimy na filtry przelewowe i filtry ciśnieniowe. W filtrach ciśnieniowych woda cały czas znajduje się pod ciśnieniem, z przelewowych wypływa pod wpływem grawitacji.

Czym są filtry przelewowe?

Filtry przelewowe to zbiorniki podzielone na komory, w których znajdują się wkłady filtracyjne. W większych filtrach zamiast jednego stosuje się kilka zbiorników przeznaczonych na różne media filtracyjne. Woda z oczka pompowana jest do pierwszej części filtra, dalej przepływa przez wkłady filtracyjne, a po oczyszczeniu swobodnie spływa do oczka za sprawą przyciągania ziemskiego. Wkłady, nazywane także mediami, możemy podzielić na mechaniczne, chemiczne i biologiczne. Sekcja mechaniczna odpowiedzialna jest za zatrzymanie zanieczyszczeń widocznych gołym okiem. Wyłapuje osady, muł, odchody ryb, szczątki roślin, resztki niezjedzonej karmy. Wkłady mechaniczne spełniają swoje zadanie tylko, jeżeli są regularnie czyszczone. Zapchane wkłady zmniejszają skuteczność filtracji i mogą doprowadzić do wycieku wody poza oczko. Najważniejszym elementem filtra jest wkład biologiczny. Składa się z elementów, na których rozwijają się bakterie nitryfikacyjne odpowiedzialne za cykl azotowy. Substancje organiczne w procesie rozkładu przekształcane są przez bakterie Nitrosomonas wykorzystujące tlen. Azotany są przyswajane przez rośliny i wykorzystywane jako nawóz. Dlatego tak ważne jest, aby w samym oczku i jego otoczeniu nie zabrakło roślin. Wkłady chemiczne to substancje, których zadaniem jest pochłanianie określonych związków. Stosuje się je czasowo, w celu poprawy jakości wody.

Silne strony filtrów przelewowych

● dużo miejsca na wkłady

● możliwość zastosowania dowolnych i różnorodnych mediów filtracyjnych

● łatwa rozbudowa filtra o kolejne elementy

● pełna filtracja mechaniczna-biologiczna-chemiczna

● różne warianty złóż (zraszane, ruchome)

Słabe strony filtrów przelewowych

● konieczność usytuowania powyżej lustra wody

● trudność ukrycia w aranżacji oczka

● możliwość wycieku wody z oczka poprzez zatkany filtr

● częsty brak lampy UV

● brak systemu automatycznego płukania mediów

Czy filtr przelewowy jest dla mnie?

Wśród filtrów tego typu znajdziemy rozwiązania budżetowe i rozbudowane systemy filtracyjne. Stosowane są w średnich i największych zbiornikach. Właścicieli dużego oczka, ze sporą obsadą ryb ozdobnych, zainteresuje potężna filtracja biologiczna, jaką jest Bioklar. Ogromną zaletą filtrów z tej linii jest prosty i szybki sposób czyszczenia. Przy częstych zakwitach wody warto zaopatrzyć się w filtry Happet Bio-filtr i Tip Tach-5000 z wbudowaną lampą UV-C. Jeżeli zależy nam na ukryciu filtra, wybierzemy Aquael Dekor, który pełni rolę doniczki. Po odpowiednim obsadzeniu znika wśród zieleni. Filtry przelewowe nie nadają się do napędzania kaskad i strumieni, więc w przypadku takiego projektu potrzebna będzie osobna pompa lub zastosowanie filtra ciśnieniowego. Posiadacze oczka z takimi potrzebami powinni dokładnie rozważyć zakupy, nikt bowiem nie chce gromadzić sprzętu w celu jego posiadania. Filtr powinien spełniać oczekiwania właściciela.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie filtra przelewowego?

Jeżeli uważasz, że filtr przelewowy jest dla Ciebie, dowiedz się, na co zwrócić uwagę podczas wyboru tego urządzenia. Producenci filtrów podają objętość oczka, do jakiego przeznaczony jest dany filtr. Obsada oczka może łatwo się powiększyć, dlatego warto wybrać model nieco większy od zalecanego, aby mieć niewielki zapas. Duży filtr zapewnia odpowiednią powierzchnię dla kolonii bakteryjnych. Filtry o dużej pojemności zalecane są w oczkach z niewielką ilością roślin i przy dużym zagęszczeniu ryb. Istotnym elementem filtracji jest odpowiednia pompa. Musi ona być dostosowana do wielkości filtra, tak żeby zapewniała optymalny przepływ przez złoże biologiczne. Zbyt intensywny przepływ ogranicza kontakt bakterii z wodą i zmniejsza skuteczność ich działania. Może także prowadzić do szybkiego zapychania się filtra, a to oznacza częste prace serwisowe i oczyszczenie wkładów. Szybkość przepływu uzależniona jest nie tylko od mocy pompy, ale także od rodzaju i liczby wkładów filtracyjnych, ich zanieczyszczenia oraz wysokości, na jakiej znajduje się filtr. Dlatego warto zastosować się do zaleceń producentów w tym zakresie albo zakupić gotowy zestaw wyposażony w pompę.

Wkłady filtracyjne

Najczęściej stosowanymi wkładami mechanicznymi są gruboziarniste gąbki, łatwe w czyszczeniu i niewpływające na odczyn wody. Włóknina to zwykle wkład kończący proces filtracji mechanicznej lub filtr wstępny chroniący wkłady biologiczne przed zabrudzeniem. Świetnie sprawdza się w obu przypadkach, wychwytując najdrobniejsze zanieczyszczenia. Zwykle wymieniamy ją podczas czyszczenia filtra. Pewnego rodzaju połączeniem gąbki i włókniny są maty japońskie. Powstają one po sprasowaniu sztywnych włókien poliestrowych, znanych z doskonałych właściwości filtracyjnych. Stosowane są głównie do filtracji mechanicznej, ale dzięki porowatej strukturze zapewniają odpowiednie miejsce również dla bakterii nitryfikacyjnych. Łatwo się je płucze i są bezpieczne dla zwierząt i roślin wodnych. Działają całkowicie zanurzone i w filtrach zraszanych. 

Złoża biologiczne to starannie dobrane surowce o porowatej strukturze, ceramiczne lub z tworzyw sztucznych. Kształt i powierzchnia tego typu wkładów nie są przypadkowe, bowiem zostały szczegółowo dobrane na podstawie badań laboratoryjnych. Porowata struktura, którą widzimy na niektórych rodzajach kształtek, to tylko czubek góry lodowej. Kluczem do sukcesu filtracji biologicznej są niewidoczne gołym okiem mikropory. Wiemy, że im większa powierzchnia wkładu, tym więcej miejsca dla bakterii i skuteczniejsza filtracja. Nie warto stosować zamienników typu peszel, który nie został zaprojektowany do pracy pod wodą, nie posiada odpowiedniej struktury i może szkodliwie wpływać na organizmy wodne.

Do wkładów pochodzenia naturalnego zaliczamy lawę, wkłady ceramiczne, zeolit, pochodne torfu, aquarock. Z tworzywa sztucznego wykonuje się biokulki, biobale, kaldnes, maty japońskie i gąbki. W jednym filtrze możemy zastosować jednocześnie kilka wymienionych wyżej wkładów biologicznych. Znanym od lat wkładem chemicznym jest węgiel aktywny, który wiąże szkodliwe związki zawarte w wodzie. Usuwa metale ciężkie, chlor i pozostałości leków używanych podczas leczenia ryb i krystalizuje wodę. Jest to wkład jednorazowy usuwany z filtra, gdy spełni swoje zadanie. Zeolit wiąże amoniak i jony amonowe, usuwa fenole oraz metale ciężkie, klaruje wodę i utrzymuje substancje organiczne na niskim poziomie. Trudno wyczerpująco opisać wszystkie dostępne wkłady chemiczne, które są odpowiedzią na plagi pojawiające się okresowo w oczkach wodnych.

Lampa UV

Uzupełnieniem filtracji biologicznej jest lampa UV. Niektóre filtry zostały w nią wyposażone fabrycznie, w innych możemy ją zamontować, a naprawdę warto. Promieniowanie ultrafioletowe UV-C jest szeroko stosowane do usuwania drobnoustrojów. W oczku wodnym służy do eliminacji zmętnienia spowodowanego obecnością glonów i pierwotniaków. Dzięki swoim właściwościom bakterio- i wirusobójczym zwalcza patogeny zagrażające mieszkańcom oczka. Lampa UV działa miejscowo i w przeciwieństwie do środków chemicznych nie ma szkodliwego wpływu na bakterie nitryfikacyjne zamieszkujące wewnątrz filtra. A bez bakterii nie mamy filtracji biologicznej, która utrzymuje przy życiu cały ekosystem oczka wodnego.

Bakterie i jeszcze raz bakteria

Na podstawie badań prowadzonych przez mikrobiologów wiemy, że bakterie dla prawidłowego rozwoju potrzebują odpowiednich siedlisk. Stosujemy wkłady biologiczne, aby wyhodować jak najwięcej pożytecznych bakterii i ograniczyć lub zahamować rozwój bakterii chorobotwórczych. Uruchamiając filtr, stosujemy startery biologiczne, np. EcoGerm Starter czy Tetra FilterZym. Są to specjalnie wyselekcjonowane szczepy bakterii dostosowane do warunków panujących w oczkach wodnych. Startery przyspieszają dojrzewanie filtra i hamują namnażanie się niepożądanych bakterii. Ponieważ oczko wodne to zamknięty ekosystem, należy przy każdej podmianie wody uzupełniać dawkę pożytecznych bakterii filtrujących. Niestety kilkugodzinny brak prądu, chlorowana woda oraz środki chemiczne, przypadkowo dodane do zbiornika, mogą zniszczyć kolonię pożytecznych bakterii. Ale mikroby uczestniczące w filtracji to nie tylko te osiadłe w filtrze. Ogromną pomocą dla systemu filtracji są bakterie „odmulające”. Stosowanie takich preparatów jak EcoGerm Ponds skutecznie redukuje ilość szlamu i mułu, a tym samym zapobiega nadmiernemu zapychaniu się wkładów w filtrze. Zwiększa przezroczystość wody, likwiduje nieprzyjemne zapachy, redukuje nadmiar substancji biogennych takich jak azot czy fosfor. Ogranicza przyrost glonów, zapobiega pojawieniu się sinic i poprawia kondycję całego ekosystemu. Filtracja tak naprawdę oparta jest na działaniu bakterii. My o nie dbamy, a one odwdzięczają się nam, oczyszczając oczko z toksyn. W tym artykule poruszyliśmy kwestie dotyczące filtrów przelewowych. Jeżeli zdarzyło się tak, że nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania, zadaj je w komentarzu, a my na nie odpowiemy, aktualizując artykuł.


Dodaj komentarz


Autor
Trzmiel Radzi
Z akwarystyką jestem związany praktycznie przez całe moje 35-letnie życie. Wychowywałem się otoczony akwariami, a pasję do hobby zaszczepił mi mój Tato. W czasach, gdy zaczynałem przygodę z akwarystyką, trudno było o dobry sprzęt, a wiele rzeczy trzeba było robić we własnym zakresie, często metodą na „chybił-trafił”. Dzięki temu zyskałem…
Więcej
Artykuły powiązane
Technika Ogólne  
Oczko wodne na balkonie i w mini ogrodzie
Konrad Kozioł
29/05/2023
Technika Technika Technika  
Lampy UV-C
Zenon Aqua
09/04/2022
Technika Ogólne  
Jak zabezpieczyć urządzenia w oczku wodnym na sezon zimowy?
Konrad Kozioł
02/10/2022
Technika  
Jaką wybrać pompę do oczka wodnego?
Trzmiel Radzi
03/03/2020
Projekt i wykonanie: White Tiger
Przejdź do sklepu
Trzmiel.com.pl