Dlaczego warto znać parametry wody w akwarium?


Każdy akwarysta powinien zadbać o odpowiednie warunki dla swoich podopiecznych. Jakość wody w naszych akwariach ma kluczowe znaczenie. Od niej zależy kondycja naszych ryb i roślin. Dlatego, zakładając akwarium, należy dostosować parametry wody do potrzeb wszystkich organizmów występujących w zbiorniku. Później należy stale je kontrolować ich zmiany.

Wykonanie testów wody w warunkach domowych nie stanowi obecnie żadnego problemu. Oferta produktów jest szeroka. Do dyspozycji mamy gotowe, wygodne w użyciu zestawy testów akwarystycznych. Co więcej do ich wykonania nie jest potrzebna zaawansowana wiedza chemiczna. Wystarczy wykonać proste czynności zgodnie z załączoną instrukcją. 

Wpływ parametrów wody na nasze akwarium

Od składu wody zależy nie tylko komfort, ale zdrowie i życie organizmów wodnych. Niektóre zmiany zachodzące w wodzie widzimy gołym okiem. Ale nie wszystkie, a przecież problemy z parametrami informują, że coś w akwarium jest nie tak. Jak ocenić, który parametr wody powinien zostać skorygowany? Najlepiej wykonać testy wody akwariowej, a następnie przeanalizować uzyskane wyniki.

Każdy z nas w swoich akwariach czy oczkach wodnych prędzej czy później natrafi na jakieś trudności. Przyczyną śmierci ryb czy ataku glonów są zazwyczaj nieodpowiednie parametry wody w naszych zbiornikach. Poznanie parametrów wody umożliwia rozwiązanie problemów. Po otrzymaniu wyników jesteśmy w stanie znaleźć odpowiednie rozwiązanie. 

Może się wydawać, że jeżeli dbamy o regularne podmiany wody, serwisujemy akwarium zgodnie ze poradami, to testy są niepotrzebne. Takie podejście prędzej czy później prowadzi do kłopotów. Akwarium to żywy organizm, w którym stale zachodzą liczne procesy biologiczne i chemiczne. Wraz z nimi dochodzi do zmian w składzie wody.

Mimo, że prowadzimy akwarium zgodnie z zaleceniami, może dojść do sytuacji, że zawartość jakiegoś składnika nie tylko nie spada, ale stale rośnie. Przyczyna może tkwić w wodzie używanej do podmian. Stosowanie wody wodociągowej, obliguje nas do okresowej kontroli jej składu. Zawartość np. azotanów i fosforanów zmienia się w zależności od pory roku, poziomu wód gruntowych i innych czynników. Stosując do podmian, wodę o nieznanych parametrach możemy pogarszać, a nie poprawiać, warunki w akwarium. Testy do wody akwariowej umożliwiają nam stałą kontrolę poziomu kluczowych pierwiastków czy związków chemicznych także w naszej wodzie kranowej.

Woda wodociągowa to szerokie pojęcie. Posiada różne właściwości, w zależności od regionu z jakiego pochodzi. W niektórych częściach kraju woda jest miękka, w innych bardzo twarda. Różnice występują także w ilości azotanów i innych związków chemicznych. To co płynie w wodociągach spełnia restrykcyjne wymagania dotyczące wody pitnej. Ale jej parametry mogą nie być odpowiednie dla potrzeb akwarystyki. Zanim napełnimy akwarium wodą z kranu, warto skontrolować jej właściwości. Dopiero na podstawie wyników decydujemy o tym, czy zaopatrzyć się w filtr odwróconej osmozy, czy zakupić mineralizatory, korygować pH, czy podjąć inne działania.

Znając mankamenty naszej wody, możemy zastosować odpowiednie środki przeciwdziałając problemom. Test wody akwariowej pozwala szybko ustalić winowajcę odpowiedzialnego za kłopoty z wodą, a dzięki temu unikniemy strat w rybach i roślinach, a także pozostałych zwierzętach wodnych.

Najważniejsze parametry wody

Do prawidłowego prowadzenia akwarium potrzebujemy kilku testów. Warto znać odczyn pH wody. Z pewnością przydatny będzie również test na NO2 (azotyny) czy NH3 (amoniak). Test na NO2 poinformuje nas, o przebiegu cyklu azotowego, w szczególności, jeśli właśnie zakładamy nowe akwarium. Akwaryści skupiający się na hodowli roślin z pewnością będą potrzebowali testów na NO3 (azotany), PO4 (fosforany), Fe (żelazo), K (potas), a także na CO2. Poniżej nieco bliżej postaram się wyjaśnić istotę danego parametru.

Odczyn pH

Jest to cecha, która określa czy woda ma charakter obojętny, zasadowy czy kwasowy. W wodzie akwariowej zachodzą różne procesy, które zmieniają odczyn w stosunku do tego, co mamy w kranie czy studni. Gwałtowne zmiany parametrów odbijają się na zdrowiu zwierząt i roślin.

Woda wodociągowa w Polsce zazwyczaj ma odczyn zbliżony do obojętnego lub lekko-zasadowy. A warunki panujące w akwarium powinny odzwierciedlać te spotykane w naturalnym środowisku naszych podopiecznych. Nieodpowiednia wartość pH powoduje stres i może może być przyczyną chorób lub wręcz skracać życie organizmów wodnych.

Początkujący akwaryści często zastanawiają się jakie parametry wody należy sprawdzać, jaka powinna być ich idealna wartość i jak często parametry te należy testować?

Idealna wartość pH zależy głównie od wymagań ryb, które hodujesz. Jeśli w akwarium znajdują się powszechnie oferowane w sprzedaży ryby akwariowe, pH na poziomie około 7 będzie odpowiednie. Musimy jednak pamiętać, że niektóre gatunki wymagają pH około 6, czyli wody o nieco kwaśniejszym odczynie. Natomiast ryby z afrykańskich jezior wręcz przeciwnie, pH zasadowego. 

Jeżeli skupiasz się na hodowli roślin akwariowych, idealne pH kształtuje się na poziomie około 6,5. Przy takiej wartości najlepiej przyswajane są składniki odżywcze. Suplementacja dwutlenku węgla powoduje, że odczyn spada do poziomu około pH = 6,5.

Twardość wody
Rozróżniamy dwa rodzaje twardości. KH, czyli twardość węglanową powiązaną z pH, oraz GH, czyli twardość ogólną. Twardość wody ma duże znaczenia dla ryb i krewetek, które hodujemy lub zamierzamy hodować. 

Twardość ogólna wody zależy ona głównie od stężenia soli wapnia (Ca) i magnezu (Mg) rozpuszczonego w wodzie. Woda miękka zawiera ich bardzo mało, natomiast woda twarda znaczne ilości. Twardość ogólna wpływa w znaczący sposób na procesy życiowe organizmów m. in. przepuszczalność błon komórkowych, ciśnienie osmotyczne, przemiany biochemiczne. 

Również nawozy dla roślin są łatwiej przyswajane w wodzie o niższej twardości. Ale część roślin wodnych, na przykład Aponogeton lub Toniny, wymagają wody miękkiej, podczas gdy inne jak Sagittaria subulata, Riccia fluitans tolerują wodę o większej twardości. Takie samo zjawisko można zaobserwować wśród ryb. Część ryb preferuje wodę miękką np. popularne neonki, a część czuje się dobrze w wodzie o wyższej twardości (głównie ryby żyworodne). Wszystko zależy od środowiska z jakiego dany gatunek pochodzi. Dla większości ryb akwariowych wymagana jest twardość ogólna w granicach 5 – 15 °n. 

Azotany (NO3)
Z tego związku rośliny czerpią azot (N), czyli makroelement. Poziom azotu odpowiada za prawidłowy wzrost roślin. Optymalny poziom azotanów wynosi od 5 do 20 mg/l. Jeśli wartość ta jest większa, może zaszkodzić niektórym bardziej wrażliwszym gatunkom ryb. Zbyt niski poziom azotanów może powodować problemy ze wzrostem roślin. Azotany to produkt przemiany materii ryb i krewetek. Ich źródłem mogą być również dekoracje, podłoża aktywne lub woda kranowa. 

Fosforany (PO4)
Składnikiem fosforanów (PO4) jest fosfor (P), który również klasyfikowany jest do grupy makroelementów. Poziom tego parametru wzrasta w wyniku rozkładu odchodów ryb i resztek pokarmów. Jego nadmiar powoduje powstawanie glonów.

Fosforany to składnik potrzebny roślinom i nie są to związki toksyczne dla zwierząt. Przyjmuje się, że powinno być ich w zbiorniku ok. 10 razy mniej niż azotanów. PO4 w nadmiarze może powodować inwazję glonów.

Żelazo (Fe)
Żelazo wchodzi w skład mikroelementów, nie potrzeba go aż tak dużo jak azotu czy fosforu. Trafia do akwarium wraz z wodą do podmian i w postaci nawozów. Wysokie stężenia mogą prowadzić do pojawienia się glonów. Ten pierwiastek jest szczególnie istotny gdy prowadzimy akwarium roślinne. Jego niskie stężenie może powodować żółknięcie i odbarwienie liści. 

Potas (K)
Bardzo istotny pierwiastek w akwarium z dużą ilością roślin. W większości zbiorników roślinnych konieczna jest dodatkowa suplementacja tego pierwiastka. Potas to jeden z najważniejszych makroelementów. Woda kranowa nie zawiera wystarczającej ilości potasu. A regularne dodawanie go do słupa wody gwarantuje skuteczną aktywację enzymów. Stymuluje pojawianie się nowych łodyg, a także wspomaga prawidłowe krzewienie się roślin. Potas odpowiada również za prawidłowa gospodarkę azotową.

W przypadku zaniechania suplementacji tego pierwiastka, zauważymy pogorszenie się kondycji roślin. W pierwszej kolejności objawy wystąpią na starszych liściach. Popularny problem przy brakach potasu to dziury w liściach. Nadmiar potasu może deformować rośliny oraz zaburzać procesy wzrostu.

Azotyny (NO2)
Ten związek jest bardzo szkodliwy dla ryb. Nawet niewielka ich ilość w wodzie może spowodować śmierć naszych podopiecznych. Występuje w świeżo założonym akwarium. Dlatego nie wolno wpuszczać ryb do uruchomionego, niedojrzałego zbiornika. Za dojrzałość akwarium odpowiadają bakterie, które szkodliwe azotyny (NO2) i przekształcają w azotany (NO3) czyli nawóz makroelementowy dla roślin.

Test wody na zawartość azotynów NO2 zaleca się przeprowadzić w nowo założonym akwarium lub jeśli nagle zaczyna się dziać coś niedobrego. W ustabilizowanych akwariach z dobrej jakości filtracją azotyny nie występują.

Amoniak (NH3)
Amoniak występuje w takich samych przypadkach co azotyny. Jest również niezmiernie niebezpieczny dla ryb. Jony amonowe NH3 i azotyny NO2 są związane z cyklem azotowym. Pojawiają się w wodzie podczas procesu dojrzewania zbiornika. W wodzie wodociągowej i dojrzałym, dobrze funkcjonującym akwarium nie powinny być wykrywane testami kropelkowymi. Dla większości zwierząt wodnych związki te są toksyczne. W momencie zakładania zbiornika tak długo, jak testy pokazują ich obecność, nie powinno się zasiedlać akwarium rybami i krewetkami.

oznorMB

Podsumowanie

Świadomy akwarysta regularnie wykonuje testy wody w akwarium i kontroluje jej parametry. W ten sposób zapewnia bezpieczeństwo żyjących w zbiorniku organizmów. Stałe monitorowanie parametrów wody pozwala na podjęcie szybkich działań w odpowiednim czasie. Szybkie reagowanie umożliwiają nam tylko testy akwarystyczne. Badanie parametrów wody jest szczególnie zalecane gdy hodujemy delikatne ryby lub wymagające rośliny. Każdy z nas pewnie zdaje sobie sprawę, że bardzo łatwo nabawić się problemów w akwarium. Za to o wiele trudniej z tych problemów wyjść. Dzięki testom możemy zapobiec glonom, śmierci ryb i utracie roślin, uzupełnić lub ograniczyć nawozy. Odpowiednia jakość wody jest kluczem do sukcesu w prowadzeniu akwarium.


Dodaj komentarz


Autor
Mateusz Salawa
Akwarystyka jest moją pasją oraz hobby od lat. Wiedza zdobyta podczas studiów ułatwiła mi zrozumienie wielu procesów zachodzących w naszych zbiornikach. Jestem absolwentem Wydziału Inżynierii Środowiska i Geodezji na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie oraz Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Pisałem pracę magisterską związaną z powstawaniem…
Więcej
Artykuły powiązane
Chemia wody  
Woda do akwarium
Mateusz Salawa
20/03/2021
Chemia wody  
Czy trzeba badać wodę z akwarium?
Trzmiel Radzi
28/02/2020
Chemia wody Problemy  
Jak pozbyć się glonów z akwarium?
Ewa Gajko
23/07/2021
Technika Technika Technika Chemia wody Chemia wody Chemia wody Ogólne Ogólne Ogólne  
Testy wody w akwarium: paskowe, kropelkowe, fotometryczne?
Konrad Kozioł
12/09/2022
Projekt i wykonanie: White Tiger
Przejdź do sklepu
Trzmiel.com.pl