Oczko wodne po zimie – prace pielęgnacyjne


    Choć zima to bez wątpienia piękna pora roku, to dla właścicieli ogrodów jest to przede wszystkim okres odpoczynku i wyczekiwania na powrót wiosny. Także dla właścicieli przydomowych zbiorników wodnych okres zimowy był czasem spokoju. W tym czasie należało jedynie zadbać o dostęp świeżego powietrza do wody. Natomiast wraz z dłuższym dniem oraz cieplejszymi masami powietrza życie zarówno pod wodą jak i poza nią powoli budzi się do życia. Ryby zaczynają wygrzewać się przy powierzchni, rośliny nieśmiało wypuszczają pierwsze pędy, a niezliczone gatunki dzikich zwierząt zaczynają odwiedzać uwolnione z lodu oczko. Oznacza to jedno – musimy zakasać rękawy i brać się do pracy, aby przez pozostałą część roku cieszyć się pięknym oczkiem wodnym ze zdrowymi rybami, bujnymi roślinami i odwiedzanym przez różne zwierzęta. Bo to, jak zadbamy o oczko wiosną, odwdzięczy się w późniejszym czasie.

Krok 1 – kontrola folii i rybostanu oraz wstępne oczyszczenie stawu

    Pierwszą czynnością, którą należy zrobić po ustąpieniu lodu jest sprawdzenie szczelności zbiornika. Woda w trakcie zamarzania zwiększa swoją objętość, a sam lód potrafi mieć ostre krawędzie. Dlatego też po zimie często dochodzi do uszkodzenia folii wyścielającej oczko wodne. Jeśli zauważyłeś, że wody w zbiorniku ubyło, należy znaleźć dziurę, a następnie ją załatać. Możesz to w prosty sposób zrobić, stosując specjalistyczny klej do folii do oczek wodnych. Następnym krokiem jest kontrola liczebności ryb w oczku wodnym, jeśli w nim zimowały. Jest to najlepszy moment, gdyż mocno schłodzona woda jest najczęściej całkowicie przejrzysta. Dzieje się tak, gdyż wszelkie osady, glony i inne zanieczyszczenia opadają na dno oczka, a niska aktywność ryb powoduje, że osady te nie są wzbijane i nie unoszą się w wodzie. Dzięki temu możesz dostrzec ewentualnych pechowców, którzy z różnych względów nie przetrwali okresu zimowego. Usuń martwe ryby, żaby i inne zwierzęta oraz wyciągnij z wody co większe fragmenty roślinne, takie jak obumarłe liście, gałęzie itp. Przy szybko nagrzewającej się wodzie martwe zwierzęta i rośliny szybko się rozkładają, zanieczyszczając ją. Jednocześnie mogą one stanowić rezerwuar dla patogenów, w szczególności grzybów wywołujących pleśniawkę oraz bakterii.

Krok 2 – pierwsza kontrola parametrów wody i oczyszczenie dna

    Gdy już masz wstępnie wyczyszczony szczelny zbiornik, czas pierwszy raz skontrolować podstawowe parametry wody. Używając odpowiednich testów wody sprawdź przede wszystkim twardość wody oraz zawartość związków azotu i fosforu. Twardość węglanowa powinna wynosić minimum 6od, gdyż taka wartość zabezpieczy oczko przed groźnymi wahaniami pH wody. Zawartość rozpuszczonych związków azotu i fosforu powinna być jak najniższa. To właśnie one odpowiadają za szybki rozwój zielonych glonów wywołujących nieestetyczne zakwity. Szczególnie ważne jest, aby poziom amoniaku i azotynów był równy 0, gdyż te dwie substancje rozpuszczone w wodzie mają toksyczne działanie dla ryb. Jeśli poziom amoniaku, azotynów, azotanów i fosforanów jest zbyt wysoki, należy zrobić podmianę wody. Najlepiej, gdy podmiana taka będzie się wiązała z gruntownym oczyszczeniem dna z nadmiaru osadów. Wyczyszczenie osadów dennych jest niezwykle łatwe, gdy zastosujesz w tym celu odkurzacz do oczka wodnego, szczególnie gdy takie sprzątanie nie było wykonane na jesień. Jednak po zimie także warto odmulić dno, gdyż w ten sposób usuniemy opadłe glony i inne zanieczyszczenia, które osiadły po ochłodzeniu się wody.

Krok 3 – kontrola stanu roślinności oraz serwis sprzętu

    Gdy mamy już oczyszczone dno zbiornika, należy spuścić pozostałą ilość wody. Ile – to zależy od stężenia przede wszystkim azotynów. Gdy poziom ten nie przekracza 0,3 mg/l, wystarczy opróżnić ok. 30-40% wody. Gdy poziom ten jest niższy niż 0,7 mg/l, należy spuścić przynajmniej 60%, stężenie NO2 powyżej 1 mg/l oznacza konieczność całkowitego opróżnienia zbiornika. Odświeżenie wody nie tylko usuwa nadmiar substancji azotowych i fosforu. Wraz ze świeżą wodą wodociągową dostarczamy także makro- i mikroelementy, takie jak wapń, magnez, żelazo i inne pierwiastki, które zostały zużyte przez organizmy wodne w ciągu roku. Zanim jednak uzupełnimy świeżą wodę, jest to doskonały czas na sprawdzenie stanu roślin w oczku.

    Gdy wody w zbiorniku jest niewiele, możesz znacznie łatwiej skontrolować stan kłączy i korzeni podwodnych roślin wodnych, takich jak lilie wodne czy grążele. Usuń zeszłoroczne liście, które pozostały przy roślinie na okres zimowy. Sprawdź stan kłączy i korzenie, miękkie i zbrązowiałe fragmenty sugerujące obumarcie należy wyciąć. Następnie przejrzyj korzenie roślin rosnących przy brzegu oczka. Podobnie jak w przypadku roślin podziemnych, sprawdź i przytnij korzenie lub kłącza kaczeńców, tataraku, pałek wodnych i innych roślin przybrzeżnych. Działania te sprowokują rośliny do silniejszego wzrostu, dzięki czemu pięknie się zagęszczą, odwdzięczą się lepszą kondycją i wyglądem. W tym momencie możesz także dokonać nasadzeń nowych roślin lub podziału i przesadzenia rosnących już wcześniej.

    Teraz przyszedł czas na wyjęcie z miejsca przechowywania i skontrolowanie urządzeń pracujących w oczku wodnym. Sprawdź działanie pompy wody napędzającej filtr i/lub fontannę lub inne urządzenia hydrotechniczne. W razie uszkodzenia łopatek wirnika, ośki lub innych widocznych ubytków, napraw lub wymień części, uzupełnij także ewentualne braki, gdy coś się po drodze zgubiło. Sprawdź szczelność węży doprowadzających i odprowadzających wodę, gdyż w razie nieszczelności możesz niechcący wypompować wodę z oczka wodnego. Usuń nadmiar kamienia z filtrów i dysz fontanny. Wymień zużyte wkłady w filtrze na nowe. Dzięki temu będziesz mógł cieszyć się czystą wodą przez cały sezon. Złóż i umieść wszystkie sprzęty na swoim miejscu.

Krok 4 – uzupełnianie wody i jej uzdatnianie

    Przyszedł czas uzupełnić wodę. Robimy to wodą wodociągową, którą wlewamy bezpośrednio do oczka wodnego. I choć może się nam wydawać, że jest to woda bezpieczna, tak szczególnie po okresie zimowym miejscowe wodociągi mogą zdecydować o konserwacji linii przesyłowych. W niektórych przypadkach oznacza to użycie śmiertelnie niebezpiecznych dla życia w oczku wodnym związków chloru. Jeśli chcesz mieć pewność, że uzupełniana woda będzie bezpieczna, zastosuj specjalny uzdatniacz do wody do oczka wodnego. Usuwa on wszystkie szkodliwe substancje mogące występować w wodzie kranowej. Następnie do wody dodaj odpowiednie preparaty bakteryjne. Te pożyteczne mikroorganizmy pełnią niezmiernie ważną rolę w funkcjonowaniu zbiornika. Możemy podzielić je na dwie grupy – bakterie cyklu azotowego oraz mikroby rozkładające materię organiczną.

Bakterie przetwarzające osady organiczne mają za zadanie oczyszczanie wody z wszystkich rodzajów materii organicznej. Rozkładają martwe fragmenty roślin i zwierząt, odchody, resztki pokarmu i inne związki zawierające w swoim składzie węgiel, azot i fosfor. Dzięki nim uwalniają się do wody najprostsze związki tych pierwiastków, które stają się dostępne dla roślin jako nawóz. Równocześnie dbają o czystość wody, redukując ilość osadów na dnie zbiornika.

Bakterie nitryfikacyjne jako źródło energii wykorzystują najprostsze związki azotowe, czyli amoniak i azotyny. Pochodzą one bezpośrednio od ryb jako produkt przemiany materii oraz z rozkładających się osadów. Zarówno amoniak jak i azotyny są szkodliwe dla zwierząt wodnych. Jednocześnie stanowią także doskonałe źródło azotu dla niepożądanych glonów. Bakterie nitryfikacyjne przetwarzają NH4 i NO2 w znacznie bezpieczniejsze azotany, które to są też świetnym źródłem azotu dla roślin wyższych. Współpraca tych dwóch rodzajów mikroorganizmów pozwala cieszyć się w okresie letnim i jesiennym czystą i klarowną wodą, wolną od szkodliwych substancji oraz glonów.

Krok 5 – druga kontrola parametrów oraz uzupełnienie obsady

    Gdy wszystkie prace w oczku wodnym dobiegły końca, czas na drugą kontrolę parametrów wody. W tym momencie skupiamy się najbardziej na twardości wody oraz jej odczynie. Są one ze sobą bezpośrednio powiązane, a ich prawidłowe wartości mają niebagatelne znaczenie w zapobieganiu zakwitom glonów. Twardość wody oznacza ogół rozpuszczonych w niej związków mineralnych, w szczególności wapnia, magnezu, żelaza i manganu. Dla posiadaczy oczka ważna jest znajomość twardości węglanowej KH. Informuje ona o ilości rozpuszczonych w wodzie wodorowęglanów, głównie wapnia i magnezu. Odpowiada ona między innymi (i co jest ważne dla nas) za zdolności buforujące wody. W dużym skrócie: KH powyżej 5,5od (stopni niemieckich) zapobiega wahaniom pH, czyli odczynu wody. Im stabilniejsze pH, tym woda jest bezpieczniejsza dla życia w wodzie. Duże różnice w tym parametrze mogą powodować obniżenie odporności i choroby ryb, gorszy wzrost roślin, a przede wszystkim niekontrolowany rozrost glonów. Dlatego też ważne jest, by odczyn wody był na stabilnym poziomie, najlepiej w granicach 7,4 – 8,4. W razie potrzeby możemy skorygować KH i pH wody odpowiednimi preparatami.

    Teraz możesz już uzupełnić obsadę w swoim oczku wodnym. Jeśli po zimie okazało się, że nie wszystkie ryby przetrwały ciężkie warunki, możesz udać się do sklepu i zakupić interesujące Cię gatunki. Przy tak przygotowanym zbiorniku, nowe ryby będą się czuć doskonale i będą rosnąć silne i zdrowe, dołączając do starszych kolegów. A wtedy wygrzewające się w promieniach słońca ozdobne karasie, karpie, orfy i inne ryby będą stanowić wyjątkową ozdobę pięknego, czystego i zadbanego zbiornika. A to wszystko dzięki niekiedy ciężkiej, ale potrzebnej i na pewno wartej poniesionego wysiłku pracy.

Produkty przydatne podczas wiosennych prac w oczku:



Autor
Konrad Kozioł
Przygodę z akwarystyką zacząłem w połowie lat 90. – idąc do pierwszej klasy, z dumą prezentuję dyplom pasowania na pierwszaka, a w tle stoi pierwsza własna „40”. Od tego momentu bez przerwy gdzieś w moim życiu stoją baniaki. Z wykształcenia zootechnik, specjalizuję się w genetyce zwierząt, jednak wciąż i wciąż…
Więcej
Artykuły powiązane
Ogólne  
Jak zabezpieczyć oczko wodne przed zimą?
Roman Bloch
07/02/2022
Technika Ogólne  
Pielęgnacja oczka wodnego jesienią
Roman Bloch
03/02/2021
Ogólne  
Bakterie w oczku wodnym
Trzmiel Radzi
31/03/2021
Ogólne  
Mała retencja – 5 tys. dotacji na przydomowe oczko wodne
Joanna Merta-Krawczyk
13/11/2020
Projekt i wykonanie: White Tiger
Przejdź do sklepu
Trzmiel.com.pl