Zielona woda w akwarium – co robić?


Plaga glonów nigdy nie jest czymś miłym w naszym akwarium. Przecież każdy chciałby mieć piękny, czysty zbiornik z klarowną wodą. Niestety obecność glonów jest chlebem powszednim wielu akwarystów. Co zrobić, jeśli woda w akwarium zrobi się mętna i zielona? Od czego zacząć?

Dlaczego woda w akwarium zielenieje?

Zakwit wody jest spowodowany masowym namnażaniem się fitoplanktonu. Do fitoplanktonu możemy zaliczyć sinice oraz mikroskopijne organizmy roślinne. W czasie zakwitu wody ilość glonów jest tak duża, że prowadzi do charakterystycznego zielonego zabarwienia wody. Zielona woda jest efektem masowego rozwoju organizmów żywych, np. jednokomórkowych zielenic. Aby stwierdzić, jaki organizm spowodował zakwit wody w akwarium, należy ją zbadać pod mikroskopem, ponieważ za to zjawisko odpowiada wiele gatunków. 

Przyczyn wystąpienia zielonej wody w zbiorniku może być kilka. Żeby odpowiedzieć na pytanie, dlaczego woda w akwarium robi się zielona, należy najpierw poznać zbiornik. Ważne jest to, czy nasze akwarium właśnie zostało założone, czy działa już jakiś czas. Zielona woda w nowym akwarium jest niestety bardzo częstym zjawiskiem. Wynika to z nieprawidłowego obiegu azotu w wodzie. Aby zbiornik funkcjonował prawidłowo, niezbędna jest równowaga biologiczna. 

Bardzo istotne jest, aby w zbiorniku rozwinęła się „biologia”, czyli aby ilość bakterii nitryfikacyjnych była wystarczająca do oczyszczania wody. W nowych zbiornikach jest ich zazwyczaj zbyt mało, dlatego należy wspomóc się preparatami zawierającymi te dobroczynne mikroorganizmy. Istotna jest również ilość ryb. Wielu młodych adeptów akwarystyki ignoruje stopniowe zarybianie zbiornika. Polega ono na wprowadzeniu nowych ryb etapami. Nie całą obsadę naraz, tylko po kolei pojedyncze osobniki lub małe grupy. Dzięki takiemu postępowaniu dobroczynne bakterie zyskują czas na powiększenie kolonii.

Kolejną ważną rzeczą jest sprawdzenie jakości wody w zbiorniku. Aby poznać parametry wody, musimy wykonać testy akwarystyczne. Najmniej skomplikowane są testy paskowe, lecz niestety są one mało dokładne. Dużo lepsze są testy kropelkowe. Ich wykonanie przypomina proste doświadczenia przeprowadzane na lekcjach chemii w szkole. Testy te polegają na dodawaniu do pobranej z akwarium wody odczynników. Wynik odczytujemy, np. porównując uzyskany kolor ze wzornikiem. Każdorazowo przed użyciem testu należy zapoznać się z jego instrukcją. Testy kropelkowe są bardzo dokładne i proste w użyciu. Są więc idealnym rozwiązaniem, by zbadać jakość wody w akwarium. Jeśli mamy zieloną wodę, należy sięgnąć w pierwszej kolejności po testy na azotany (NO3) i fosforany (PO4). Niski poziom jednych i drugich zapobiega zakwitom glonów. 

Warto się również zastanowić, jak często podmieniamy wodę w akwarium. Jeśli nie podmieniamy wody regularnie, to właśnie to może stanowić przyczynę zielonej wody w naszym zbiorniku. „Stara” woda nie jest dobrym środowiskiem do życia ryb i roślin wyższych, sprzyja za to rozwojowi wielu glonów. Wiąże się to z dużą ilością substancji organicznej, która jest pożywką dla mikroorganizmów – w tym glonów. Zakwit wody w akwarium może być więc skutkiem braku regularnych podmian. Istotne jest również to, jaką wodą robimy podmiany. Woda kranowa co prawda spełnia restrykcyjne normy dla wody pitnej, ale niekoniecznie jest przydatna w akwarystyce. Może mieć na przykład nieodpowiednie pH, zawierać duże ilości chloru lub wapnia. Dla większości ryb tropikalnych odpowiednie pH wody to takie poniżej 7,0 (woda kwaśna). Natomiast chlor lub wapń, pomimo że są potrzebne do rozwoju roślin, w wodzie wodociągowej często występują w zbyt dużej ilości. 

Woda w akwarium powinna być stale filtrowana. Źle dobrane filtry nie spełniają swojego zadania. Popularne wkłady do filtrów odpowiadają tylko za filtrację mechaniczną i biologiczną. Tymczasem niekiedy trzeba posłużyć się również filtracją chemiczną. Pomagają w tym odpowiednie media filtracyjne, np. zeolit, który wiąże związki azotu i klaruje wodę. Słaba filtracja sprzyja spadkowi jakości wody, a co za tym idzie, powoduje rozrost glonów. Zadaniem filtra jest jak najlepsze oczyszczenie wody z wielu substancji, w tym pierwiastków i związków, którymi żywią się glony. Zastosowanie wydajnego filtra w naszym zbiorniku jest więc kluczem do czystej wody.

Na koniec spójrzmy na nasze akwarium krytycznym okiem. Czy oprócz ryb jest tam coś jeszcze? Czy mamy rośliny? Krewetki? Ślimaki? Każdy organizm ma wpływ na nasz zbiornik. Rośliny są naturalnym wrogiem glonów, gdyż konkurują z nimi o pokarm. Warto więc obsadzić akwarium roślinami.


Krewetki i ślimaki wspomagają „czyszczenie” akwarium, odżywiając się martwą materią organiczną oraz niektórymi gatunkami glonów. Jeśli posiadasz w zbiorniku za dużo ryb, to ryzyko, że pojawią się w nim glony lub zielona woda, jest bardzo duże. Ryby, jak każde organizmy żywe, wprowadzają do akwarium mnóstwo substancji organicznej z odchodów. Tworzy się wówczas wręcz idealne środowisko dla glonów. Przerybienie w połączeniu ze słabą filtracją i brakiem regularnych podmian sprawi, że plagę glonów mamy murowaną.

Warto również zwrócić uwagę na samo umiejscowienie akwarium. Jeśli przez większą część dnia jest ono oświetlone światłem słonecznym, to również może być powodem powstawania zielonej wody w akwarium. Co wówczas należy zrobić? Najprostszym rozwiązaniem jest zmiana miejsca i wybór takiego, które jest z dala od okien. Powodem zakwitu wody może być również nieprawidłowe oświetlenie akwarium sztucznym światłem (np. zbyt intensywnym). Zielone glony tworzące zakwity do swojego wzrostu potrzebują pokarmu, który uzyskują w wyniku fotosyntezy. Wytwarzają pokarm z wody, dwutlenku węgla przy udziale światła i chlorofilu (zielonego barwnika). Jeśli zabierzemy im światło, to tym samym zahamujemy ich wzrost.

Reasumując – zakwit zielonej wody przyczyny

  • świeży, niedojrzały zbiornik,
  • zła jakość wody,
  • nieregularne lub nieprawidłowe podmiany wody,
  • nieodpowiednia filtracja,
  • przerybienie,
  • za mało roślin,
  • złe oświetlenie.

Zielona woda w akwarium – jak się pozbyć?

Aby świeży zbiornik dobrze funkcjonował, należy „zamknąć cykl azotowy”. Cykl jest zamknięty, gdy bakterie przemienią toksyczny amoniak do postaci mniej szkodliwych azotynów, a następnie azotanów. Uzyskanie równowagi biologicznej może trwać nawet do kilku miesięcy od założenia akwarium. Proces można przyspieszyć, dodając bakterie nitryfikacyjne. Bardzo często brak dobroczynnych bakterii nitryfikujących jest przyczyną zielonej wody w zbiorniku. Oczywiście nawet w nowym akwarium występują te bakterie, jednak jest ich zbyt mało. Zjawisko zachwiania równowagi biologicznej może też dotyczyć zbiorników, które mamy już dłuższy czas. Wówczas również musimy dążyć do tego, aby jak najprędzej odbudować kolonię pożytecznych bakterii. Najprostszym i najszybszym sposobem, aby zielona woda w akwarium przestała istnieć, jest dodanie odpowiednich preparatów bakteryjnych. 

Istotną rzeczą w zbiorniku jest zbilansowana ilość pierwiastków w wodzie. Bardzo często powodem zakwitu wody jest nieprawidłowy stosunek azotu do fosforu. Badając wodę testem akwarystycznym, jesteśmy w stanie ocenić zawartość konkretnego pierwiastka w zbiorniku. Fosfor ma ogromny wpływ na rozmnażanie się glonów w akwarium. Jeśli więc mamy tego pierwiastka zbyt wiele, musimy go jak najszybciej usunąć. Pomocne w tej walce są preparaty w płynie oraz stałe media filtracyjne. Duże ilości pierwiastków mogą być przyczyną nie tylko powstawania zielonej wody, ale i występowania innych glonów.

W akwarium przez całą dobę trwa rozkład materii organicznej pochodzącej ze szczątków roślin, resztek pokarmu czy odchodów zwierząt. Podczas tego procesu w wodzie zaczyna pojawiać się coraz więcej substancji szkodliwych (np. azotynów). Częściowa wymiana wody usuwa ich nadmiar. Regularne podmiany wody powinny stanowić jedno z podstawowych działań pielęgnacyjnych w akwarium. Przy braku podmian zbiornik zarasta glonami. Wielkość podmiany powinna zależeć od zbiornika, jednak średnio powinna wynosić 30% objętości wody. Ogromnym błędem jest jednorazowa wymiana prawie całej wody w akwarium. Zaburzymy wówczas równowagę biologiczną, a to – jak już wiemy – nie jest korzystne. Woda, którą przygotowaliśmy do podmian, powinna być wzbogacona o odpowiednie uzdatniacze. Wiążą one znajdujące się w wodzie wodociągowej metale ciężkie, chlor, chloraminę oraz amoniak. Niezbędna jest również dodatkowa dawka bakterii nitryfikacyjnych. Podczas podmian wody zaleca się także inne czynności pielęgnacyjne, takie jak: odmulenie dna, wyczyszczenie szyb i przepłukanie filtra. Wszystkie te zabiegi wspomagają naszą walkę z glonami i pomagają w zachowaniu równowagi biologicznej. 

Wydajność filtra powinno się dobierać do wielkości zbiornika oraz liczby ryb. Przy wyborze tego urządzenia zwróćmy uwagę na dedykowany litraż. Ważne jest również stosowanie odpowiednich mediów. Prawidłowa filtracja zapewnia krystalicznie czystą wodę, pozbawioną składników odżywczych dla glonów, np. fosforanów. Filtr powinniśmy czyścić regularnie, najlepiej przy okazji podmian wody. Nie należy myć wkładów pod bieżącą wodą, można je wypłukać w wodzie pobranej z akwarium. Zapobiega to usunięciu dobroczynnych bakterii nitryfikacyjnych, które osadzają się na przykład na gąbce czy ceramice. Odpowiedni filtr wpływa na prawidłową równowagę biologiczną i przeciwdziała powstawaniu mętnej wody. 

Rośliny są naturalnym wrogiem glonów. Stanowią biologiczną konkurencję w walce o pokarm i światło. Skoro już wiemy, że rośliny mogą pomagać w walce z glonami, to postarajmy się mieć ich jak najwięcej w zbiorniku. Zwróćmy uwagę zwłaszcza na te, które pobierają substancje organiczne prosto z wody, np. rogatek, mchy, anubiasy czy microsoria. Substancje unoszące się w wodzie są doskonałym źródłem pokarmu dla organizmów powodujących zakwit. Warto więc, by inne rośliny „zjadły” je szybciej niż glony.

Pamiętajmy również, aby nie przerybiać akwarium. Zbyt duża liczba ryb to znacznie więcej odchodów i innych zanieczyszczeń, z którymi nawet cała armia bakterii nitryfikacyjnych może nie dać sobie rady. Starajmy się więc dobierać obsadę z głową i nie przesadzać z ilością ryb w zbiorniku.

Bardzo skuteczną metodą na to, aby usunąć zielony zakwit wody w akwarium, jest zastosowanie promieniowania ultrafioletowego. Lampę UV w zależności od modelu możemy zainstalować u wylotu filtra lub w jego wnętrzu. W handlu dostępne są też filtry zewnętrzne z wbudowaną lampą. Istnieją również sterylizatory UV przepływowe montowane na wężach doprowadzających wodę z filtra do akwarium. Lampy UV bardzo dobrze usuwają zmętnienia biologiczne. Choć ich stosowanie ma zarówno swoich wielkich zwolenników, jak i przeciwników, to stanowi bardzo skuteczny oręż w walce z zieloną wodą. Musimy jednak pamiętać, że taki sprzęt usunie jedynie skutek (mętną, zieloną wodę), a nie przyczynę (np. zbyt wysoką ilość fosforanów). Dlatego tak ważne jest określenie, dlaczego powstało zmętnienie. Używanie lampy UV zapobiegawczo, nie ma sensu, ponieważ może ona także niekorzystnie wpływać na pożyteczne bakterie. Używając sterylizatorów UV, należy więc pamiętać, aby wspomagać zbiornik dodatkową porcją tych małych organizmów. Lampy UV są natomiast pomocne w walce z patogenami (np. bakteriami czy wirusami) podczas leczenia ryb.

Mętna zielona woda w akwarium może być też przyczyną niedoboru tlenu, a co za tym idzie – będzie niebezpieczna dla wszystkich mieszkańców akwarium. Jeżeli pomimo troskliwej opieki w akwarium pojawiają się glony, pomocny może okazać się specjalny środek chemiczny. W sklepach akwarystycznych dostępne są różne preparaty, które skutecznie usuwają glony. Nie niszczą przy tym roślin i są bezpieczne dla mieszkańców akwarium.


Dodaj komentarz


Autor
Joanna Merta-Krawczyk
Joanna Merta-Krawczyk – biolog środowiskowy i sądowy, ukończyła studia magisterskie oraz podyplomowe na Uniwersytecie Gdańskim. Zawodowo w branży zoologicznej od 2011 roku na stanowiskach od doradcy klienta, przez akwarystykę, przedstawiciela handlowego, aż po koordynatora sieci sklepów. Miłośniczka przyrody i natury od dziecka. Autorka wielu branżowych poradników i artykułów. Od 2020…
Więcej
Artykuły powiązane
Inne zwierzęta Problemy  
Obcy w akwarium: wypławki, jajka helmetów, przywry, larwy ważki
Rafał Zaranek
22/07/2021
Problemy  
Jak usunąć sinice w akwarium?
Rafał Zaranek
26/04/2021
Chemia wody Problemy  
Zielenice w akwarium – przyczyny, objawy, jak zwalczać?
Monika Pomaniec
22/07/2021
Problemy Ryby  
Choroby ryb w akwarium – objawy i leczenie. Część 2. – choroby grzybicze i bakteryjne.
Konrad Kozioł
10/05/2021
Projekt i wykonanie: White Tiger
Przejdź do sklepu
Trzmiel.com.pl