Przejdź do sklepu Trzmiel.com.pl 
Rośliny w akwarium do prawidłowego, zdrowego wzrostu potrzebują intensywnego oświetlenia, odpowiednich parametrów wody (odczyn i twardość) oraz składników pokarmowych w formie nawozów. Te ostatnie zwykle podaje się w płynie, do słupa wody lub dokorzeniowo w formie kapsułek i kulek glinianych. Źródłem składników pokarmowych są również specjalne podłoża.
W zależności od parametrów wody, oświetlenia akwarium i dozowania węgla zapotrzebowanie roślin na składniki pokarmowe może znacznie się różnić. W zbiornikach typowo roślinnych ilość potrzebnych makro- i mikroelementów jest o wiele większa niż w zbiorniku, gdzie rośliny pozbawione są intensywnego oświetlenia i węgla.
Rośliny rosną zdrowo w różnym oświetleniu, natomiast ilość i rodzaj światła wpływają na tempo ich wzrostu, a co za tym idzie, zapotrzebowanie na nawozy. Słabiej oświetlone rośliny będą wykorzystywały mniej składników pokarmowych, a ich nadmiar w wodzie doprowadzi do wysypu glonów. Aby uniknąć takich sytuacji, należy zapoznać się z podstawowymi zasadami nawożenia roślin w akwarium.
Nawożenie akwarium roślinnego
Niezależnie od metody, jaką prowadzimy akwarium, należy poznać kilka zależności pomiędzy parametrami wody, oświetleniem oraz składnikami odżywczymi, czyli nawozami. Niedobór któregokolwiek z wymienionych czynników powoduje zahamowanie wzrostu roślin. Nadmiar również nie jest dobrym rozwiązaniem. Zbyt duże ilości nawozów mogą wywołać wysyp glonów, śnięcie ryb czy wyginięcie mięczaków w akwarium. Między poszczególnymi pierwiastkami również istnieją pewne zależności, które zostaną omówione w dalszej części.
Rośliny rozwijają się najlepiej w określonych parametrach wody. Średnio przyjmuje się, że wartość pH powinna wynosić 6,5-7,2, twardość węglanowa około 3-4 stopnie niemieckie. Dla takich parametrów podawane jest dawkowanie nawozów. Oczywiście w warunkach odbiegających od ideału rośliny również należy dokarmiać, ale trzeba brać pod uwagę, że przyswajalność nawozów będzie mniejsza. Co więcej, stosowana często w akwariach woda wodociągowa nie zawiera wszystkich potrzebnych składników, dlatego nawożenie roślin akwariowych jest niezbędne w większości zbiorników. Jeżeli woda wykorzystywana do podmian jest bardzo twarda, może okazać się, że stężenia potasu, które proponuje producent nawozu, jest zbyt małe w stosunku do jonów magnezu czy wapnia występujących w wodzie wodociągowej. W efekcie nie są one przyswajane przez rośliny. Dlatego konieczna jest stała obserwacja roślin i badanie wody za pomocą testów, tak aby w przypadku niedoborów stopniowo podnosić dawki nawozów. Jeżeli chcemy uniknąć glonów, dawkę tygodniową warto podzielić na dawki dobowe i stosować nawozy codziennie w małych ilościach.
Podstawowe pierwiastki w nawożeniu roślin akwariowych
Nawozy dzielimy na mikroelementowe i makroelementowe. Zapotrzebowanie na makroelementy jest stosunkowo duże, ponieważ występują one w organizmach roślinnych w sporych ilościach. Do niezbędnych roślinom makroelementów zaliczamy: azot (N), fosfor (P), potas (K), wapń (Ca), magnez (Mg), węgiel (C) i siarkę (S). Mikroelementy są niezwykle ważne dla prawidłowego rozwoju roślin, ale występują w śladowych ilościach, więc ich dawki w nawozach są znacznie mniejsze.
Z mikroelementów najczęściej stosujemy: żelazo (Fe), chlor (Cl), miedź (Cu), bor (B), cynk (Zn), mangan (Mn) molibden (Mo), kobalt (Co) i nikiel (Ni).
Najważniejszym pierwiastkiem, który należy uwzględnić przy nawożeniu roślin akwariowych, jest węgiel (C). Jest on wykorzystywany w procesie fotosyntezy, dzięki niemu rośliny są w stanie wytworzyć dla siebie składniki pokarmowe oraz produkować tlen. W zależności od dostępności węgla w akwarium dobieramy sposób suplementacji makro- i mikroelementów. Rośliny wodne obrały wiele strategii pobierania tego pierwiastka ze środowiska. Nas interesuje tylko dwutlenek węgla w formie gazu CO2 i carbo (organiczny związek, z którego rośliny są w stanie pozyskać węgiel). Naturalnym źródłem węgla jest również materia organiczna, która w trakcie przemian biologicznych dostarcza niewielkie ilości tego pierwiastka. Sprzyjające roślinom i bezpieczne dla zwierząt wodnych stężenie dwutlenku węgla wynosi 20-30 mg/l. Ze względu na to, że węgiel w formie gazowej trudno rozpuszcza się w wodzie, łatwo go usunąć poprzez intensywne napowietrzanie i ruch tafli wody. Jeżeli w akwarium pracuje deszczownica lub napowietrzacz, straty CO2 będą spore.
Azot (N) jest jednym z najważniejszych pierwiastków i dla roślin stanowi podstawowy budulec białek, hormonów roślinnych, chlorofilu. W akwarium bezpieczna ilość azotu w formie azotanowej ((NO3)) nie powinna przekraczać 30 mg/l. Typowe oznaki niedoboru azotu to blaknące, jasnozielone liście, z czasem przybierające żółty kolor. Zwykle pierwsze objawy widoczne są na starszych, niżej osadzonych liściach. W przypadku długo utrzymujących się niedoborów nowe liście również zaczynają żółknąć, a stożki wzrostu mogą się nienaturalnie skręcać.
Fosfor (P) jest kluczowym składnikiem w transporcie i magazynowaniu energii (ATP) wewnątrz komórek. Optymalnie stężenie PO4 w akwarium nie powinno przekraczać 1 mg/l. Kumulacja fosforu zwykle sprzyja wzrostowi glonów zielonych. Niedobory są rzadkie i objawiają się zahamowaniem wzrostu rośliny. Pierwsze oznaki obserwujemy na liściach starszych, w postaci nekrotycznych bądź ciemnych plam. Następnie pojawiają się fioletowe przebarwienia na liściach i stożkach wzrostu. Przy znacznych niedoborach fosforu rośliny często odrzucają starsze liście.
Potas (K) jest aktywatorem wielu enzymów, odpowiada za osmoregulację, między innymi otwieranie i zamykanie aparatów szparkowych. Jest dostępny dla roślin tylko w formie wolnych jonów (K+). Rośliny są w stanie pobierać potas w większych ilościach, niż aktualnie potrzebują. Niestety jego nadmiar może blokować przyswajanie innych pierwiastków (Ca, Mg), ale nie wpływa za to na rozwój glonów i nie jest toksyczny dla zwierząt. Optymalne stężenie nie powinno przekraczać 30 mg/l. W początkowej fazie niedoboru potasu obserwujemy blaknięcie liści, następnie pojawiają się charakterystyczne drobne nekrotyczne kropki, przechodzące w dziurki, z żółtą otoczką. Objawy pojawiają się na starszych liściach.
Wapń (Ca) odpowiada za podziały komórek, jest budulcem pektyn i ścian komórkowych. Optymalne stężenie tego pierwiastka w akwarium roślinnym to 20-30 mg/l. Podczas nawożenia akwarium roślinnego niedobory tego pierwiastka zdarzają się niezwykle rzadko. Objawem niedostatecznej zawartości wapnia jest gwałtowne zahamowanie wzrostu i jasny, wręcz biały kolor stożków wzrostu. Jeżeli pojawią się nowe liście, mogą być zdeformowane i karłowate.
Magnez (Mg) jest aktywatorem wielu enzymów. Zajmuje centralne miejsce w budowie chlorofilu. Stężenie magnezu w akwarium roślinnym powinno oscylować na poziomie od 5 mg/l do 10 mg/l. Niedobór żelaza oraz wysokie stężenia potasu i wapnia uniemożliwiają prawidłowe wchłanianie magnezu. Charakterystycznym objawem niedoboru magnezu jest międzyżyłkowa chloroza na starszych liściach. Dłuższe niedobory przyczyniają się do martwicy i opadania całych liści.
Siarka (S) jest niezbędna roślinom podczas procesu fotosyntezy i oddychania. Niedobory występują bardzo rzadko i objawiają się jasnym zabarwieniem nowych liści. Długotrwały brak siarki może objawiać się niskim turgorem w liściach (liść opada, wygląda, jakby był zwiędły)
Żelazo (Fe) jest najważniejszym z mikroelementów – bierze udział w syntezie chlorofilu, uczestniczy w procesie oddychania i fotosyntezy. Odpowiednie stężenie żelaza w akwarium powinno wynosić między 0,1 mg/l a 0,5 mg/l. Wysokie stężenia magnezu, wapnia i potasu oraz bardzo wysoka twardość ogólna wody mogą blokować przyswajanie żelaza przez rośliny. Niedobory obserwujemy na nowych liściach w postaci jasnych plam pomiędzy żyłkami, następnie pojawiają się nekrotyczne martwice całych liści. Długo utrzymujące się niedobory żelaza prowadzą do obumierania nowych liści i całych stożków wzrostu. Przedawkowanie żelaza może wpłynąć na obniżoną przyswajalność innych mikroelementów, a nawet może być toksyczne dla zwierząt i roślin w akwarium!
Zapotrzebowanie na pozostałe mikroelementy, choć są one niezwykle ważne z perspektywy rośliny, jest minimalne. Pierwiastki śladowe dostępne są w nawozach mikroelementowych i ich niedobory występują sporadycznie.
Jak nawozić akwarium?
To, jakiego nawozu użyjesz, będzie zależeć od parametrów wody i podłoża w akwarium. Nawozy makroelementowe zwykle zawierają zbilansowane ilości azotu, fosforu, potasu i magnezu. Mikroelementowe dostarczają żelaza oraz innych pierwiastków, których rośliny potrzebują w znacznie mniejszej ilości.
Może się okazać, że w akwarium prowadzonym na bazie wody wodociągowej, gdzie systematycznie przeprowadzane są duże, regularne podmiany wody, zapotrzebowanie na nawozy mikroelementowe będzie niewielkie. Natomiast w akwarium z dużą obsadą ryb należących do gatunków o szybkiej przemianie materii, gdzie testy wykażą zawartość NO3 na poziomie powyżej 20 mg/l, nie będzie potrzeby stosowania nawozów z azotem. W takich zbiornikach stosujemy nawozy bez azotanów, aby ograniczyć rozwój glonów.
Jakie nawozy do akwarium roślinnego?
Zanim wypracujesz optymalny sposób nawożenia, czeka Cię zapewne walka z niedoborami pierwiastków i glonami w akwarium. Każdy zbiornik, zależnie od gatunków roślin oraz ich ilości, będzie miał inne zapotrzebowanie na poszczególne składniki pokarmowe. Podstawą jest obserwacja reakcji roślin, warto też wyposażyć się w testy. Wykonując je regularnie, przekonasz się, jakie składniki pokarmowe pobierają rośliny, i obliczysz ich dawkowanie. Na podstawie testów dobierzesz odpowiedni system nawożenia do swojego akwarium.
Nawozy do akwarium roślinnego możemy podawać w różny sposób. Zbilansowany nawóz ogólny to opcja nawożenia idealna dla początkujących miłośników akwarystyki roślinnej, ponieważ nie wymaga obliczania proporcji konkretnych składników pokarmowych. Wraz z nabytym doświadczeniem można zacząć suplementację osobno makro- i mikroskładników w formie płynnej. Taki sposób pozwala lepiej kontrolować wzrost bardziej wymagających gatunków. Umożliwia także hodowlę roślin wybarwiających się na odcienie brązu i czerwieni. Takie rośliny do pełnego wybarwienia mogą potrzebować większych ilości składników pokarmowych bądź regulowania dostępności poszczególnych pierwiastków.
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.