Przejdź do sklepu Trzmiel.com.pl 
Dzisiaj w poradniku Trzmiela pochylimy się nad tematem dotyczącym wyboru typu odpowiedniej aranżacji, założenia i pielęgnacji akwarium mającego odwzorować biotop Ameryki Południowej. Postaram się pokrótce omówić charakterystykę warunków panujących w środowisku naturalnym strumieni, rzek i rozlewisk z tego regionu świata, podpowiadając, w jaki sposób możemy je odwzorować w naszych zbiornikach. Temat niniejszych rozważań jest naprawdę szeroki, bo rozległy jest obszar, o którym przychodzi mi dzisiaj pisać. Z tego powodu tekst został podzielony na kilka podsekcji, abym w możliwie czytelny sposób mógł scharakteryzować (główne z akwarystycznego punktu widzenia) poszczególne typy tamtejszych wód. A zatem skoro wstęp mamy już za sobą, zaczynajmy!
Akwarium biotopowe Ameryka Południowa – charakterystyka
I tu właśnie dochodzimy do tego, o czym wspomniałem powyżej. Pojęcie biotopu danego obszaru, w tym konkretnym przypadku mowa o Ameryce Południowej, możemy rozpatrywać dwojako: w ujęciu węższym lub szerszym. W ujęciu węższym każde dorzecze, strumień lub nawet jego fragment stanowi osobny biotop, który pod wieloma względami jest unikatowy i niepowtarzalny. Co więcej, pojedyncza rzeka może stanowić kilka biotopów, gdyż w różnych miejscach swojego biegu będzie różniła się składem chemicznym, temperaturą, rodzajem dna i tysiącami innych zmiennych. W niniejszym poradniku skupię się jednak na spojrzeniu w skali makro, a więc biotop tego obszaru potraktuję jako zbiór najbardziej charakterystycznych cech, powtarzających się w wielu ciekach wodnych Ameryki Południowej. Poniżej prezentuję opisy głównych typów biotopów tego kontynentu, które są najczęściej odwzorowywane w naszych akwariach, a więc: wody białe, wody czarne oraz wody przejrzyste.
Zapraszam do lektury.
Wody białe – charakterystyka
Wody białe w naturze są w gruncie rzeczy szare, mętne czy nawet żółtawe, a dodatkowo charakteryzują się słabą przejrzystością. Zmętnienie spowodowane jest wypłukiwaniem materiału skalnego z wyższych partii gór oraz stałym nanoszeniem błota, mułu i innych osadów. Z tego powodu na obszarze całego kontynentu wody białe różnią się np. parametrami wody. Podczas gdy w centralnej części Ameryki Południowej, gdzie nie ma wysokich gór, odczyn wody jest lekko kwaśny (pH 6,5-7), a twardość ogólna (GH) jest na poziomie nawet 2-4°n, to np. w północno-zachodniej części kontynentu, gdzie piętrzą się Andy, spotkamy wodę zdecydowanie twardszą, posiadającą odczyn lekko zasadowy. Dno białych rzek z reguły jest piaszczyste, z grubą warstwą naniesionego mułu, a kamienie i skały raczej są rzadko spotykane. Ze względu na słabą przejrzystość, a przez to również niskie nasłonecznienie, praktycznie nie występują tu rośliny stricte podwodne, a dominują te pływające czy błotne. Dla tego biotopu charakterystyczna jest natomiast obfitość pożywienia (plankton, larwy owadów), co sprawia, że wody białe są siedliskiem ponad 1000 gatunków ryb słodkowodnych.
Jak urządzić akwarium biotopowe Ameryka Południowa – wody białe?
Odtwarzanie biotopu wód białych zmusza nas do pewnych kompromisów. Wierne odwzorowanie warunków wiązałoby się przecież z uzyskaniem przejrzystości wody sięgającej ledwie kilkunastu centymetrów, a także z solidną warstwą mułu na dnie zbiornika. Jeśli jednak nieco bardziej przyjaźnie dla oka spojrzymy na białe wody, to może nam wyjść naprawdę atrakcyjny zbiornik w stylu tego biotopu. Powszechnie uważa się, że aby odtworzyć go w warunkach akwarystycznych, wystarczy skupić się na odwzorowaniu dna, zapewnieniu odpowiednich parametrów wody, właściwej obsady oraz typowej roślinności. Do założenia akwarium biotopowego nadaje się każdy zbiornik, począwszy od tych mniejszych, kilkudziesięciolitrowych, skończywszy na… no właśnie „sky is the limit”. Woda wbrew ogólnym wyobrażeniom o biotopie Ameryki Południowej nie musi mieć kwaśnego odczynu, powinna wręcz zmierzać w kierunku zasadowego. Do hodowli ryb z Amazonki należałoby jednak zapewnić wodę miękką (2-4°dGH). Jak wiadomo, na dłuższą metę nie uda nam się utrzymać stabilnych parametrów wody przy zasadowym pH, dlatego można nieco zwiększyć twardość wody, choćby do 6-9°dGH. Wybrane ryby bez problemu powinny sobie z tymi parametrami poradzić. W okresie tarła i tak konieczne będzie przełowienie tarlaków do osobnego zbiornika, gdzie zapewnimy im parametry wody sprzyjające rozmnażaniu konkretnego gatunku. Temperatura wody powinna oscylować w okolicach 24-28°C. Jako dekoracji śmiało możemy użyć korzeni i kawałków drewna, w których ryby znajdą dla siebie schronienie. Jeśli chodzi o sprzęt, to filtracja powinna być dość silna. Należy zapewnić odpowiednio duży przepływ wody, a także dodatkowe napowietrzenie. Znakomicie w tym biotopie sprawdzi się akwarium bez pokrywy, a więc zbiornik otwarty z podwieszaną lampą, dającą światło rozproszone, niezbyt intensywne. W naturze na uboższe oświetlenie wpływa zmętnienie wody.
Biotop Ameryka Południowa – ryby, rośliny i podłoże – wody białe
- Ryby biotopu Ameryka Południowa – wody białe
Z ustaleniem odpowiedniej obsady dla tego biotopu zawsze będzie pewien problem, bowiem duża część gatunków ryb zamieszkuje zarówno wody białe, jak i wody przejrzyste, stąd nie jest łatwo wskazać te gatunki, które są typowe dla biotopu wód białych. Sprawia to jednak, że obsada akwarium może być naprawdę zróżnicowana, a należy ją uzależnić od wielkości zbiornika. Najlepiej więc po prostu sugerować się rozprzestrzenieniem geograficznym i wymaganiami danego gatunku co do parametrów wody posiadanej w akwarium. Rybami, które mogą zasiedlić tego typu akwarium, są m.in.: hokejówka amazońska, kirysek spiżowy, bystrzyk barwny, zwinnik jarzeniec, pielęgniczka Agassiza, żałobniczka czarna, drobnoustek Beckforda, pielęgnica sewerum, kiryśnik czarnoplamy, skalary czy też pielęgnice pawiookie.
- Podłoże i rośliny biotopu Ameryka Południowa – wody białe
Najczęściej wykorzystywanym podłożem w akwarystyce dla tego biotopu jest niezbyt drobny, dobrze przepłukany piasek, tworzący niezbyt grubą, kilkucentymetrową warstwę. Jak już wcześniej wspominałem, rośliny podwodne w tym biotopie właściwie nie występują. Próbując odtworzyć naturalne warunki, warto sięgnąć po rośliny błotne, takie jak wysokie żabienice, których liście mogłyby wystawać ponad powierzchnię wody. Ponadto na lustrze wody dobrze jest umieścić hiacynta wodnego czy też wgłębkę pływającą.
Wody czarne (black water) – charakterystyka
Mianem czarnych wód określa się ekosystemy rzek takich jak Rio Negro, Rio Cururu, czy Rio Icana. Nazwa tego biotopu wzięła się stąd, że jego woda ma naturalnie ciemne, herbaciane zabarwienie. Spowodowane jest to tym, że większość cieków tworzących w naturze czarne wody wiedzie poprzez tropikalne lasy deszczowe, które cyklicznie zalewane są przez wodę opadową. Zalegająca na dnie gruba warstwa butwiejących liści i gałęzi zawiera kwasy humusowe i garbniki. Związki te siłą rzeczy oddawane są do wody, powodując zarazem jej ciemniejszy kolor. Warto też podkreślić, że woda pochodzi w dużej części z opadów atmosferycznych, a zatem jest bardzo miękka. Wszystko to sprawia, że w naturze woda z tego biotopu dodatkowo posiada wyjątkowo kwaśny odczyn. Zależnie od danej rzeki można przyjąć, że klasyczne „czarne wody” posiadają odczyn w przedziale 3,5-6,0 pH oraz twardość ogólną często nie wyższą niż 1°dGH. Bardzo ograniczony dostęp do soli mineralnych nie tworzy wymarzonych warunków do życia dla roślin podwodnych, za to w wodzie o wspomnianych powyżej parametrach świetnie sobie radzi wiele gatunków ryb. Co ciekawe, sama woda mimo ciemnego zabarwienia, jest zaskakująco przejrzysta.
Jak urządzić akwarium biotopowe Ameryka Południowa – wody czarne?
Dzięki odpowiedniej wiedzy, preparatom i urządzeniom jesteśmy w stanie całkiem wiernie odtworzyć w warunkach akwarystycznych biotop czarnych wód. Stworzony przez nas zbiornik będzie oryginalny, ciekawy, niezwykle atrakcyjny i jakże inny od tych o charakterze ogólnym. Czarne wody możemy równie skutecznie odwzorować w akwariach zarówno o niewielkim litrażu, jak i takich o pojemności rzędu kilku tysięcy litrów. Woda musi mieć odczyn na poziomie nieprzekraczającym 5-5,5 pH oraz twardość ogólną i węglanową na możliwie najniższym poziomie, w przedziale 0-4°d. Najłatwiej takie parametry osiągniemy, używając wody z filtra RO, którą zakwasimy, stosując jako dekorację duże ilości wysuszonych liści, korzeni i szyszek olchy. Wspomagać można się również dostępnymi na rynku preparatami, takimi jak pH minus JBL. Optymalna temperatura mieści się w przedziale między 24°C a 27°C. Aby spotęgować i utrwalić zakwaszanie wody, dobrze jest używać w filtrze wkładów torfowych. Jeśli zaś jesteśmy przy filtracji, to należy powiedzieć, że najkorzystniej w akwariach tego typu sprawdzi się filtr kubełkowy, a w mniejszych zbiornikach – kaskadowy. Możliwa w nich jest instalacja odpowiednich mediów filtracyjnych, choćby wspomnianego torfu. Ze względu na niewielką ilość roślin filtracja musi się cechować sporą wydajnością, aby zachować odpowiednie parametry wody. Zalecane jest również użycie dodatkowego napowietrzenia. Świetnie prezentują się otwarte akwaria z tym biotopem. Oświetlenie, w przeciwieństwie do intensywnej filtracji, powinno być raczej umiarkowane. W zupełności powinna wystarczyć lampa, która pozwoli uzyskać około 0,3 W/litr wody w akwarium.
Biotop Ameryka Południowa – ryby, rośliny i podłoże – wody czarne
- Ryby biotopu Ameryka Południowa – wody czarne
Z wyborem obsady do naszego akwarium biotopowego nie powinniśmy mieć większego problemu. Dzięki mnogości gatunków zamieszkujących tamtejsze wody możemy właściwie dobrać ryby w zbiorniku o każdej wielkości. W przypadku mniejszych akwariów można śmiało polecić takie ryby z Ameryki Południowej jak: neon simulans, neon Innesa czy neon czerwony, a także kirysek rdzawy, zwinnik Blehera czy drobnoustek Beckforda. Większe zbiorniki warto natomiast obsadzić takimi gatunkami jak: pielęgnica plamooka, zbrojniki, ziemiojad, dyskowce, skalar altum, pstrążenice. W akwariach o naprawdę dużym litrażu: 500 l i większym możemy pokusić się o hodowlę arowany oraz gibbicepsów.
- Podłoże i rośliny biotopu Ameryka Południowa – wody czarne
Do formowania podłoża najczęściej poleca się użycie dobrze wypłukanego piasku kwarcowego, którego warstwa nie powinna być bardzo gruba. Spokojnie wystarczy taka 3-, 5-centymetrowa. W akwarium nie będzie przecież roślin, które wymagałyby żyznego podłoża, ponadto unikniemy w ten sposób niebezpiecznych stref beztlenowych. W tym biotopie w zasadzie nie występują rośliny zakorzenione w podłożu. Zamiast tego możemy umieścić nieco roślin pływających, lecz tu pewną przeszkodą w ich rozwoju będzie niezbyt okazałe oświetlenie zbiornika. W takich warunkach powinna sobie poradzić wgłębka wodna oraz różdżyce. Gdybyśmy jednak bardzo chcieli postawić na rośliny, w dolnych partiach akwarium możemy spróbować hodowli nurzańców czy wytrzymałej żabienicy Blehera.
Wody przejrzyste (clear water) – charakterystyka
Akwaria z biotopu wód przejrzystych są odwzorowaniem rzek i strumieni rozsianych po całym kontynencie: na północy rzek Wyżyny Gujańskiej, na wschodzie tych przepływających przez Wyżyną Brazylijską oraz na zachodzie – występujących w Andach. Nazwa tego biotopu, jak nietrudno się domyślić, wzięła się od krystalicznie czystej wody, cechującej się wysoką przejrzystością. Ze względu na duże rozproszenie geograficzne rzek występują znaczne różnice. Do tego rodzaju wód zaliczyć możemy zarówno górskie rwące potoki, jak i spokojne fragmenty rzek nizinnych. Jest jednak wiele cech wspólnych, które łączą te wszystkie rodzaje cieków. Dno rzek oprócz piasku bardzo często stanowią kamienie i fragmenty skał. Wody zazwyczaj mają odczyn w okolicach obojętnego, 6,5-7,5 pH. Ich twardość ogólna mieści się w przedziale 6-9°dGH. Ze względu na wyjątkową przejrzystość do dna dociera mnóstwo światła. Wszystko to sprawia, że biotop wód przejrzystych stwarza kapitalne warunki do rozwoju roślin wodnych. Jest on też domem wielu gatunków ryb. Charakterystycznymi przedstawicielami wód przejrzystych są ryby z rodziny kąsaczowatych, pielęgnicowatych, sumokształtnych oraz zbrojnikowatych.
Jak urządzić akwarium biotopowe Ameryka Południowa – wody przejrzyste?
Akwarium typowe dla biotopu wód przejrzystych, podobnie jak w przypadku wód białych i czarnych, można w wysokim stopniu odwzorować zarówno w zbiorniku o pojemności kilkudziesięciu, jak i kilku tysięcy litrów. Dla akwarium biotopowego w stylu wód przejrzystych należy zapewnić mocne oświetlenie, gdyż w odróżnieniu od wcześniej opisywanych przykładów wód Ameryki Południowej tutaj istotnym elementem dekoracji powinny być rośliny. Konkretną ilość światła powinno się określić na podstawie preferencji wybranych przez nas roślin. W naturze duża część rzek z tego biotopu płynie wartkim nurtem, sprawiając, że zwłaszcza mniejsze ryby szukają tam schronienia w okolicach przybrzeżnych. Filtracja w związku z tym powinna być bardzo wydajna. Śmiało możemy tu zastosować nawet filtry przeznaczone do większych akwariów, niż to przez nas posiadane, tak by zapewnić wyraźny ruch wody. Dodatkowe napowietrzenie zbiornika także jest pozycją obowiązkową. Pożądane parametry wody powinny mieścić się w widełkach pH 6,5-7,5, a twardość 5-10°dGH. Oczywiście wszystko będzie zależało od tego, jakie ryby Ameryki Południowej akwarium nasze będą zamieszkiwać i jakie są ich preferencje odnośnie do wody. Temperatura wody powinna mieścić się w przedziale 24-28°C. Typową dekorację mogą stanowić otoczaki, fragmenty skał oraz kawałki drewna i korzeni, które jednak wcześniej należy odpowiednio spreparować, tak by nie oddawały do wody nadmiernej ilości garbników.
Biotop Ameryka Południowa – ryby, rośliny i podłoże – wody przejrzyste
- Ryby biotopu Ameryka Południowa – wody przejrzyste
Tak jak wspomniano we wstępie tej części poradnika, biotop wód przejrzystych jest domem dla naprawdę wielu gatunków ryb. Wybór jest bardzo duży, znacznie większy niż tu przedstawiłem. Są to między innymi: zwinnik Rodwaya, ukośnik jednopręgi, prystelka barwna, różnego rodzaju zbrojniki, kiryskowate, otocinclusy, wybrane pielęgniczki (m.in. Apistogramma regani, Apistogramma arua). Większe akwaria mogą zamieszkiwać: błyszczyk parański, pielęgniczka boliwijska, pielęgnica plamooka, pielęgnica skośnopręga, pstrążenica mała, pstrążenica marmurkowa czy też żaglowce. Największe akwaria natomiast mogą stanowić siedlisko dla arowany, dużych pielęgnic, m.in. Crenicichla percna, czy ziemiojadów.
- Podłoże i rośliny biotopu Ameryka Południowa – wody przejrzyste
Najodpowiedniejszym podłożem dla biotopu wód przejrzystych wydaje się piasek różnej frakcji – od bardzo drobnego, niemalże pyłu aż do całkiem grubego, nawet dwumilimetrowego. Istotne jest, aby podłoże nie zmieniało nam parametrów wody, zatem świetnie spisze się tu np. piasek kwarcowy. Jako że biotop wód przejrzystych cechuje się naprawdę intensywną roślinnością, dobrze będzie wzbogacić nasze podłoże. Można to zrobić na kilka sposobów: w części akwarium przeznaczonej dla roślin możemy pokusić się o zastąpienie piasku substratem wspomagającym wzrost roślin. Możemy użyć też kul/kapsułek nawozowych wkładanych bezpośrednio pod korzenie roślin. Możemy też w końcu zawczasu zmieszać piasek z gliną oraz torfem, zapewniając w ten sposób roślinom odpowiednie wartości odżywcze. A jakie rośliny możemy posadzić w naszym biotopowym zbiorniku? Tu wybór jest naprawdę spory – mogą to być rozmaite żabienice, alternatera wodna, kabomba, nurzańce, ludwigia, staurogyne, heterantery i wiele, wiele innych. Istotne jest, aby w akwarium znajdowały się skupiska gęstej roślinności stanowiącej schronienie dla ryb.
Jak zatem widzicie, temat biotopów występujących w Ameryce Południowej jest naprawdę złożony, a przez to prawdziwie interesujący. Każdy akwarysta powinien znaleźć w nim coś, w czym będzie się spełniał. Może to być nieco „mroczny” biotop czarnych wód albo właśnie poniekąd jego przeciwieństwo, czyli wody przejrzyste. Są to zresztą dwa chyba najczęściej odtwarzane biotopy Ameryki Południowej, o podobnym poziomie trudności. Nieco więcej pracy i doświadczenia natomiast kosztowałoby nas założenie i pielęgnacja akwarium w stylu wód białych. Ponadto jest opisywany biotop samej rzeki Amazonki, na który składa się kilka mniejszych, nazwijmy to podbiotopów, które – a jakże – znacząco się od siebie różnią. Wszystko to obejmuje niezwykle barwny i ciekawy pod kątem akwarystyki obszar, którego maleńki wycinek możemy starać się przenieść do naszych domów.
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.