Czym są koralowce?
Koralowce to bardzo stare i prymitywne organizmy, których wiek szacuje się na blisko ćwierć miliarda lat. Zwykle są osiadłe, czasem półosiadłe i poza nielicznymi wyjątkami są organizmami żyjącymi w koloniach. Nazwa łacińska gromady koralowców to Anthozoa, a pochodzi ona od greckich słów: anthos (kwiat) + zoon (zwierzę), czyli kwiatozwierz.
W istocie koralowce łączą w sobie cechy roślin i zwierząt. Jak wszystkie parzydełkowce były kiedyś zaliczane do roślin. Dziś klasyfikowane są jako zwierzęta. Są drapieżnikami, ale osiadłymi, a ponieważ są osiadłe, nie mogą aktywnie polować i muszą czekać, aż pokarm do nich przypłynie.
Mają też wyraźne cechy roślin, choć tylko pozornie. W większości są osiadłe, a te, które mogą się poruszać, robią to bardzo niezdarnie i powoli. W pewnym sensie potrafią przeprowadzać fotosyntezę i to właśnie dlatego były przez jakiś czas traktowane jak rośliny. Jednak okazuje się, że tak naprawdę to nie one przeprowadzają fotosyntezę, a robią to symbiotyczne glony (bruzdnice) nazywane zooksantellami. Zooksantelle wykorzystują produkty przemiany materii koralowców (związki azotu i fosforu), które dla gospodarza są trujące, w zamian prawdopodobnie dostarczając cukrów i witamin.
Rodzaje koralowców
Znanych jest około 7500 gatunków koralowców. Z punktu widzenia biologii koralowce powinniśmy dzielić na sześciopromienne i ośmiopromienne, w zależności od tego, ile osi symetrii możemy wyznaczyć w ich budowie. Na potrzeby akwarystyki koralowce dzielimy w sposób zupełnie nienaukowy i czasem niezbyt jednoznaczny, a jednak dość przejrzysty: na koralowce miękkie i twarde.
Koralowce miękkie
Koralowce miękkie to zwierzęta, które nie posiadają szkieletu wapiennego. Bardzo często są polecane dla początkujących jako zwierzęta stosunkowo mało wymagające. Nieźle sobie radzą w wodzie o podwyższonych poziomach związków azotu i fosforu i nie wymagają tak intensywnej suplementacji jak koralowce twarde.
Koralowiec do akwarium powinien być odpowiednio przygotowany. Wiele gatunków otrzymujemy wraz z kawałkiem skały, do którego zwierzęta te się przyczepiły. Przy zakupie warto dopytać, w jakich warunkach powinniśmy obsadzić naszego nowego podopiecznego. Jeśli znajdziemy mu nieodpowiednie miejsce, np. ze zbyt silnym ruchem wody albo za słabo oświetlone, to koralowiec miękki może się na nas „obrazić”. W najlepszym wypadku da nam o tym znać, będąc dość długo zamknięty. Jeśli kolonia nie wystawia polipów przez kilka dni, może to być sygnał, że miejsce jest nieodpowiednie albo parametry wody zbyt mocno różnią się od tych prawidłowych. W najgorszym przypadku koralowiec oderwie się od skały. Nie zawsze znajdzie lepsze miejsce, czasem porwie go pompa lub wpadnie w szczelinę, w której go nie znajdziemy.
Spektrum organizmów zaliczanych do koralowców miękkich jest naprawdę duże.
Znajdziemy tu spore zwierzęta takie jak Sarcophyton, Lobophyton, Sinularia, które potrafią osiągać całkiem pokaźne rozmiary, nawet osiągające kilkadziesiąt centymetrów.
Do koralowców miękkich zaliczamy też mnóstwo koralowców żyjących w koloniach, m.in. Zoanthus, Briareum, Xenia, Clavularia. Potrafią one w niedługim czasie wytworzyć dość liczną kolonię zajmującą pokaźny obszar w akwarium.
Do bardzo popularnych koralowców miękkich należą też tzw. grzybki: Rhodactis, Ricordea, Discosoma. Choć ich fascynujące kolory zachęcają do zakupu, należy zwrócić szczególną uwagę podczas wyboru im miejsca w akwarium, ponieważ to właśnie one mają tendencję do „ucieczek”.
Szczególnymi typami koralowców miękkich są koralowce rogowe gorgonie, które mają coś na kształt szkieletu. Nie są zaliczane do koralowców twardych, ale ich kolonia ma sztywną podporę. Rogowy szkielet pomaga im w utrzymaniu odpowiedniej pozycji wobec prądów morskich niosących pokarm. Gorgonie są doskonałymi filtratorami, a niektóre gatunki, ze względu na fantazyjne i niepowtarzalne kształty, są bardzo lubiane przez akwarystów.
Ostatnimi omawianymi koralowcami miękkimi będą ukwiały. To jedne z najbardziej kłopotliwych zwierząt w akwarium morskim. Są koralowcami, ale potrafią się przemieszczać. Na dodatek robią to całkiem sprawnie, a ich ruch przypomina sposób chodzenia ślimaka. Zazwyczaj są osiadłe, ale w pewnych nieprzewidywalnych okolicznościach zaczynają spacerować, co może być dla akwarysty poważnym problemem. Parzydełka ukwiałów są zazwyczaj bardzo toksyczne dla innych mieszkańców akwarium. O ile ryby czy krewetki mają szansę ucieczki, to osiadłe koralowce pozbawione tej możliwości bardzo często doznają dotkliwych ran w starciu z ukwiałem, co często kończy się śmiercią. Choć posiadanie własnego ukwiała jest bardzo kuszące ze względu na ich niesamowite kolory i piękny wygląd, zakup tego typu koralowca musi być bardzo dobrze przemyślany.
LPS – wielkopolipowe koralowce twarde
Wielkopolipowe koralowce twarde czasami trudno jest odróżnić od koralowców miękkich i ukwiałów. Ich polipy mogą mieć nawet kilkadziesiąt centymetrów średnicy, choć zwykle są znacznie mniejsze. Wytwarzają twardy szkielet wapienny, na którym oparta jest kolonia. Nieliczne gatunki żyją jednak w pojedynkę, jak np. Fungia fungites.
Do najpopularniejszych LPS-ów bez wątpienia należą euphylie. Wielu akwarystów zakochanych w tym niezwykle pięknym rodzaju dosłownie kolekcjonuje różne jego gatunki i odmiany barwne. Najbardziej pożądane są te o pomarańczowym i złotym kolorze, ale one osiągają spore ceny.
Często spotykanymi koralowcami LPS są Plerogyra sp. i Physogyra sp., nazywane pieszczotliwie bąbelkami. Potrafią „pompować się” do całkiem pokaźnych rozmiarów. Jednak, kiedy coś im przeszkadza, polip chowa się do swojego wapiennego szkieletu. Trudno uwierzyć, jak mało miejsca w akwarium może zajmować.
Natomiast najbardziej widocznym koralowcem – ze względu na swój seledynowy kolor – jest Caulastrea furcata. Wieczorem polipy tego gatunku niejako wywijają się na lewą stronę, obnażając ukryte w dzień białe parzydełka. Dokarmiany mrożonkami podawanymi pipetą lub strzykawkę wprost do polipa koralowiec ten potrafi zaskakująco szybko rosnąć.
SPS – drobnopolipowe koralowce twarde
Najbardziej cenione przez hobbystów są koralowce drobnopolipowe. To właśnie one tworzą największe i najszybciej rosnące kolonie, oparte na szkielecie wapiennym w kształcie gałęzi – acropory, seriatopory, montipory itd. Wszystkie tego typu koralowce są dość wymagające, jeśli chodzi o jakość wody, suplementację i oświetlenie. Ich pastelowe kolory mogą się zmieniać w zależności od środowiska, w jakim przyszło im żyć. W dobrze oświetlonym akwarium rosną znacznie szybciej. Aby w pełni wydobyć przepiękne fluorescencyjne kolory koralowców SPS, należy bardzo dbać o jakość wody, zwłaszcza o ilość rozpuszczonych w niej związków azotu i fosforu.
Koralowce niefotosyntetyzujące
Jedną z najmniej docenianych grup koralowców są zwierzęta niefotosyntetyzujące. Ponieważ światło nie wystarczy, aby mogły się wyżywić i prawidłowo rozwijać, należy je regularnie karmić. Ponieważ nie wymagają oświetlenia, akwaria dla tych zwierząt często są oświetlane w bardzo małym stopniu, tylko tak, aby właściciel akwarium mógł dostrzec, co się w nim znajduje. Jednocześnie obfite karmienie może powodować problemy z utrzymaniem prawidłowych parametrów wody. Z tych powodów koralowce niefotosyntetyzujące rzadko goszczą w akwariach typu rafowego, a znacznie częściej zamieszkują zbiorniki zakładane wyłącznie dla nich.
Koralowce morskie – ciekawostki
Morski koralowiec. Wszystkie gatunki koralowców są zwierzętami wyłącznie morskimi.
Choć wiele gatunków jest do siebie podobnych w budowie, to ich cechy morfologiczne wynikają głównie z adaptacji do środowiska. Na przestrzeni milionów lat powstało wiele linii rozwojowych tych zwierząt. Niektóre gatunki, choć wyglądają bardzo podobnie, mogą być tak samo różnorodne genetycznie jak wróbel i orangutan.
Choć w akwariach trzymamy tylko koralowce rafotwórcze, lubiące dużo światła i ciepłą wodę, jest wiele gatunków, które żyją w ciemnych i chłodnych wodach głębin oceanu.
Barwny koralowiec morski to ozdoba każdego akwarium. Intensywność kolorów koralowców w znacznej mierze zależy od parametrów wody w akwarium i oświetlenia. W wodzie „brudnej” symbiotyczne zooksantelle rozwijają się w tkankach koralowców tak szybko, że stają się wyraźnie widoczne, a naturalny kolor koralowca zostaje przez nie zakryty.
Choć istnieje wiele prac naukowych i teorii na temat powodów, dla których koralowce mają intensywnie fluorescencyjne barwy, naukowcy nadal nie są zgodni co do głównej przyczyny tej adaptacji.
Oceanolog i twórca filmowy James Cameron w swoim filmie „Avatar” stworzył przepiękny świat inspirowany koralowcami, ich kolorystyką, budową i różnorodnością.
Akwarystyka morska jest fenomenalnym sposobem, aby poznawać bogactwo form i sposobów, w jaki ewoluowało życie. Patrząc na duży zbiornik z zaledwie kilkoma rybami, możemy pomyśleć, że akwarium morskie to niepotrzebne marnowanie przestrzeni. Ale przyglądając się różnorodności koralowców, ich kolorystyce, kształtom i sposobom zdobywania pokarmu szybko zapominamy o braku ryb, a dostrzegamy ogrom bioróżnorodności wśród morskich bezkręgowców. Jako akwaryści musimy tylko pamiętać, że sposób, w jaki kategoryzujemy koralowce, nie pokrywa się z tym, jak to robią naukowcy. Oni muszą patrzeć na genetykę, symetrię budowy i pochodzenie gatunków. Nam potrzebna jest wiedza o tym, jakie warunki musimy stworzyć w akwarium, aby zwierzęta były w dobrej kondycji i rosły zdrowo.
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.