Przejdź do sklepu Trzmiel.com.pl 
Solanka to mieszanina różnych soli, w tym soli wapnia, magnezu i rozpuszczonych w wodzie pierwiastków śladowych, takich jak jod, potas, stront. Dlatego do przygotowania solanki potrzebujemy czystą wodę uzyskaną z tak zwanego filtra RODI.
Co to właściwie jest ten filtr RODI i dlaczego nie możemy użyć wody kranowej?
W wodzie kranowej jest sporo zanieczyszczeń, takich jak miedź, żelazo, cynk. Są to pierwiastki, które mogą być spożywane przez człowieka, niestety ich kumulacja w akwarium powoduje bardzo duży stres u koralowców.
Oprócz tego, w wodzie kranowej, w zależności od regionu, może występować bardzo wysoki poziom wapnia lub magnezu. Jeżeli do takiej wody dodajemy sól morską uzyskamy parametry skrajnie odbiegające od tych występujących w morzach i oceanach.
W wodzie ze studni głębinowej czy wodociągów jest też zwykle bardzo dużo krzemianu. A krzemiany to idealna pożywka dla różnego rodzaju glonów, dinoflagelata czy cyjanobakterii.
Dlatego do przygotowania solanki używamy filtra odwróconej osmozy wyposażonego w pojemnik z żywicą jonowymienną. Taki system eliminuje z wody wszystkie niepożądane substancje i pozwala na przygotowanie czystej wody morskiej.
Filtr RODI posiada wbudowane prefiltry. Zatrzymują one różne zawiesiny i substancje chemiczne. Następnie woda przechodzi na membranę, której zadaniem jest zatrzymanie pozostałych zanieczyszczeń i przepuszczenie wyłącznie cząsteczek wody. Wydajność membrany szacuje się na 99% jednak nierzadko przepuszcza ok. 5% jonów. Ich usunięciem zajmuje się żywica jonowymienna.
Jak sprawdzić czy woda z filtra RO jest naprawdę czysta?
Wystarczy do tego prosty miernik TDS (Total Dissolved Solids). TDS to tak naprawdę konduktometr, który mierzy przewodność roztworu. W czystej wodzie prąd po prostu nie płynie i TDS wskazuje 0. Na rynku dostępna jest szeroka gama urządzeń mierzących przewodność. Przy użyciu prostych mierników trzeba pamiętać, aby ich elektrody przed dokonaniem pomiaru wypłukać w badanej wodzie, a po zakończeniu badania czyścić w wodzie RODI. Ciekawe rozwiązanie stanowi miernik przepływowy Reef Factory TDS Meter Plus, który dodatkowo posiada czujnik przepływu, dzięki czemu dokonuje pomiaru tylko płynącej wody.
Niezależnie od tego, jakie urządzenie wybierzemy, należy pamiętać, aby był to TDS przeznaczony do akwarystyki, bo wtedy będzie posiadał odpowiedni zakres wartości.
Gdy już mamy odpowiednio czystą wodę, kolejnym krokiem na drodze do uzyskania solanki jest odpowiednia sól morska. Można kupić sól syntetyczną, która jest wytwarzana w laboratorium, a jej składniki są tak mieszane, aby oddać skład chemiczny soli morskiej. Można też zdecydować się na sól pochodzącą z odsolenia mórz i oceanów.
Dla nas najważniejszą informacją jest to, czy jest to sól uboga, czy też została w jakiś sposób wzbogacona. Sól uboga przeznaczona jest do zbiorników z rybami, tzw. “only fish”. W takich akwariach nie ma koralowców, więc nie ma też intensywnej konsumpcji minerałów. Tego typu sole mają prosty skład, niski poziom wapnia, magnezu i idealnie sprawdzają się w tych zbiornikach. Gdyby w zbiorniku “only fish” użyć soli bogatszej, prawdopodobnie zaczęłyby pojawiać się glony.
Inną grupę stanowią sole umożliwiające odzwierciedlenie składu wody morskiej. Są one używane w większości zbiorników, śmiało można też zastosować je przy starcie akwarium morskiego.
Trzecim rodzaj to sól wzbogacona, o wysokiej zawartości mikro i makroelementów. Charakteryzuje się wysokim poziomem Mg, Ca i wysoką alkalicznością KH. Trzeba mieć świadomość, że jest ona przeznaczona do zbiorników z bardzo dużą ilością koralowców, w których występuje intensywna konsumpcja minerałów, a zapotrzebowanie na KH, Ca czy Mg jest wysokie. Jeżeli zostanie użyta w zbiorniku z małą ilością koralowców, mogą pojawić się glony, cyjanobakterie, okrzemki czy inne plagi. Dobra praktyka przy stosowaniu tej soli to kontrola parametrów przy pomocy testów ICP. Wystarczy pobrać próbkę i wysłać wodę do specjalistycznego laboratorium, które przeanalizuje skład chemiczny naszej solanki. Dzięki temu zobaczymy jakich minerałów potrzebujemy i czy używając danej soli przypadkiem czegoś nie przedawkujemy.
Kupując sól należy zwrócić uwagę na jej gradację. Miałka sól lepiej rozpuszcza się w wodzie. Niektóre sole są bardzo higroskopijne i mogą się zbrylić. Dlatego należy pamiętać, że aby szczelnie zamknąć pojemnik.
Większość soli na rynku rozpuszcza się w ciągu 20 minut. Jednak z mojego doświadczenia wynika, że solankę warto mieszać 24 godziny lub nawet dłużej. Nie zawsze rozpuszczenie fizyczne równa się rozpuszczeniu chemicznemu soli. Badając w laboratorium próbkę solanki mieszanej przez 20 i przez 24 godziny odkryjemy, że jest różnica w jej składzie chemicznym. Oczywiście solanka ostatecznie i tak osiągnie swój docelowy skład, ale warto się zastanowić, czy należy stresować zwierzęta w zbiorniku skokami parametrów.
Co więcej, należy pamiętać, że mieszanie i rozpuszczanie soli jest reakcją egzotermiczną, czyli – podczas rozpuszczania soli wzrasta temperatura roztworu.
Czasami, aby przygotować kwarantannę dla ryb lub lecznicę, musicie zalać zbiornik świeżą solanką. Jeśli użyjecie solanki, którą mieszaliście 20 min czy nawet 1 godzinę, prawdopodobnie “popalicie” śluz ryb, co odbije się na ich odporności i może im bardzo zaszkodzić. W dużych hurtowniach przygotowuje się zbiorniki ze sterylną solanką, ale generalna zasada jest taka, że ryby można wpuszczać do solanki, która mieszała się 5 dni.
Zasolenie w akwarium morskim
Zależnie od rejonu świata, zasolenie na rafie jest różne. Od Indopacyfiku do Morza Czerwonego ten zakres waha się od 32 promili do nawet 38 promili. Sam poziom zasolenia zależy od Was i nie jest do końca ważne, czy będziecie operować w niższych czy wyższych zakresach. Osobiście zalecałabym nie trzymać się najniższej wartości, czyli np. 32 promili, ani też najwyższej.
Choć koralowce dobrze pompują się w niskim zasoleniu, to jednak wolno przyrastają. Z kolei przy dużej ilości soli wzrasta również zawartość mikroelementów i może dojść do ich przedawkowania. Co więcej, każdy pomiar jest obarczony błędem, więc jeśli operujecie na granicach skali, to możecie wejść w zbyt niskie lub zbyt wysokie zakresy.
Do pomiaru zasolenia stosuje się cały zakres różnego rodzaju mierników: od mierników spławikowych po hydrometry i refraktometry. Mierniki spławikowe działają na zasadzie wyporności wody. Przy zakupie takiego miernika warto sprawdzić w sklepie lub u zaprzyjaźnionego akwarysty czy jest on odpowiednio skalibrowany. Popularne refraktometry precyzyjnie pokazują zasolenie; większość posiada kompensację temperatury, ale istotne jest, aby kalibrować je przed każdym pomiarem.
Mam świadomość, że dla koralowców ważny jest stały poziom zasolenia, jednak w warunkach sklepowych, w związku z ciągłą sprzedażą koralowców, czy też przygotowaniem szczepek, zbiorniki narażone są na zmianę zasolenia. Na potrzeby CrazyCoral szukałam więc rozwiązania, które będzie monitorować zasolenie w sposób ciągły. Ważne jest dla mnie także to, aby otrzymać informację o zmianie zasolenia bez konieczności ciągłego sprawdzania parametrów w każdym zbiorniku. Takie możliwości daje Reef Factory Salinity Guardian, urządzenie, które regularnie sprawdza zasolenie i w razie jego zmiany wysyła mi informację na telefon. To znacznie ułatwia pracę.
Na zmiany zasolenia wpływają nieodpowiednio przygotowane podmiany. Jeśli do podmiany użyjecie solanki o zbyt wysokim lub niskim zasoleniu, to może to wywołać skok tego parametru.
Skoki zasolenia w zbiornikach może powodować też odparowywanie wody. Jeśli dolewacie wodę raz dziennie lub rzadziej, to generuje spore zmiany zasolenia. Przy mniejszych zbiornikach czasami jest to 1-1,5 stopnia, a nawet 2.
Dobrym rozwiązaniem jest zamontowanie automatycznej dolewki, która automatycznie uzupełnia małe ubytki, odparowanej wody, wodą RO to eliminuje gwałtowne zmiany zasolenia.
Jak często robić podmiany w akwarium morskim?
W dojrzewających zbiornikach najlepiej nie robić podmian. Na etapie dojrzewania chodzi o to, aby rozwinęła się flora bakteryjna. Jeżeli wykonacie podmianę, to po pierwsze, usuniecie część pożytecznych bakterii, a po drugie dostarczycie do zbiornika mikro i makro-elementy, a te chętnie konsumowane są przez glony. Dlatego, dopóki zbiornik nie osiągnie stabilizacji, nie robimy podmian.
W funkcjonujących, dojrzałych akwariach możecie robić podmiany zależnie od metody, którą prowadzicie zbiornik: albo w sposób ciągły, albo 15% maksymalnie jeden raz w tygodniu, lub maksymalnie 20% raz na 2 tyg. To określenie maksymalnej wartości jest dlatego, żebyście nie wyjałowili za bardzo wody. Od Was zależy, jaki sposób prowadzenia zbiornika wybierzecie. Po dobrze przygotowanej podmianie w zbiorniku zaobserwujecie pięknie rozpolipowane koralowce.
