Jakie podłoże wybrać do akwarium?


Podłoże jest istotne do prawidłowego funkcjonowania akwarium. Jest też bardzo ważnym aspektem estetycznym, który sprawia, że zbiornik wygląda jak całość, wycięty kawałek natury. Wybór odpowiedniego podłoża, z pozoru prosty, może jednak stać się dość problematyczny. Na co więc należy zwrócić uwagę?

Jakie podłoże do akwarium?

Dobrze dobrane podłoże niewątpliwie stanowi piękną ozdobę zbiornika. Wybierając je do akwarium, powinniśmy się kierować zarówno względami estetycznymi, jak i potrzebami roślin i zwierząt. Jeśli w naszym zbiorniku hodujemy rośliny, należy zapewnić im odpowiednie podłoże. Powinniśmy unikać bardzo drobnego piasku oraz kamyków o dużej średnicy. Zalecana granulacja podłoża dla roślin wynosi 2–6 mm. Przy większych kamykach rośliny mogą mieć problem z zakorzenieniem się, bowiem nie będą miały właściwej podpory. Z kolei drobny piasek nie zapewnia odpowiedniej cyrkulacji wody, może zbijać się w twardą warstwę, która zahamuje wzrost delikatnych korzeni.

Warto również zwrócić uwagę na to, z czego składa się wybrany przez nas żwir. Czy jest to bazalt, kwarc, a może wapień? Piaski kwarcowe są neutralne dla wody, można je więc stosować bez obawy o zmiany jej parametrów. Marmur czy bazalt mogą podnosić twardość wody.

Ciekawym dodatkiem jest również lawa wulkaniczna do akwarium. Jest to bardzo estetyczne podłoże, które dodatkowo ma szereg pożądanych właściwości. Wspomaga naturalne procesy oczyszczania wody, stanowiąc rezerwuar pożytecznych bakterii nitryfikacyjnych. Może być wzbogacone o potrzebne roślinom substancje odżywcze.

Podłoże z samego żwiru

Początkujący akwaryści często najpierw wybierają ozdoby, ryby, rośliny, a na końcu do koszyka wrzucają „jakiś żwirek”. Sam żwir jest jałowy i nie ma w sobie żadnych substancji odżywczych potrzebnych roślinom. Stosowanie tylko takiego podłoża nie jest błędem, jednak w przypadku bardziej wymagających roślin i przy dużej ich ilości może być po prostu niewystarczające. Rośliny potrzebują dodatkowych substancji odżywczych, które pobierają m.in. poprzez korzenie. Jeśli nie chcemy stosować innych podłoży, warto rozważyć używanie nawozów w postaci pałeczek lub kulek, umieszczanych w żwirze pomiędzy korzeniami. Żwiry występują w wielu kolorach i różnych granulacja. Mogą być białe, czarne, beżowe lub wielokolorowe – mieszane. Bywają bardzo drobne (piasek), średniej granulacji i o dużych średnicach kamyczków. Osobiście jestem wielką fanką czarnych substratów (zarówno zwykłych żwirów, jak i podłoży aktywnych), ponieważ kolory ryb na ich tle wydają się o wiele bardziej intensywne. Podłoże do akwarium czarne może też składać się z naturalnego bazaltu. Pamiętajmy jednak, że to nie kolor świadczy o właściwościach żwiru, lecz materiał, z jakiego jest wykonany. Żwiry i piaski zazwyczaj są neutralne i nie wpływają na parametry wody, jednak zawsze należy sprawdzić, z czego dokładnie są zrobione. Pamiętajmy, że niektóre, np. marmur, mogą podnosić twardość i pH wody. 

Podłoże z substratu podżwirowego i żwiru

Substrat podżwirowy to podłoże układane na dnie zbiornika i przykrywane warstwą neutralnego żwiru. Stosowanie substratu podżwirowego ma wiele zalet. Pozostaje on niewidoczny, ale skutecznie wspiera rozwój roślin. Jeśli marzy nam się zbiornik o jasnym podłożu, to nie ma żadnego problemu, gdyż ciemny substrat umieszczamy pod jasnym żwirem. Estetyka zbiornika nie zostanie więc zaburzona. Oczywiście dostępne są też substraty podżwirowe w jasnych kolorach.

Stosowanie takiego dodatku zapewni roślinom zdrowy i długotrwały wzrost. Korzenie z powodzeniem będą pobierać z niego niezbędne mikro- i makroelementy, które są konieczne do ich prawidłowego rozwoju. Taka dodatkowa warstwa zapewni bogactwo składników odżywczych, a tym samym – lepszy wzrost roślin.

Na substrat podżwirowy układamy warstwę zwykłego żwiru o grubości około 5 cm. Chroni ona substrat przed zbyt szybkim wypłukiwaniem substancji odżywczych.

Jeśli więc chcemy używać żwiru i hodować rośliny, jednocześnie dbając o ich dobrą kondycję, to zastosowanie baz podżwirowych jest dobrym rozwiązaniem. Poza tym jest to metoda mniej kosztowna niż zastosowanie wyłącznie podłoża aktywnego.

Piasek w podłożu

Piasek jest bardzo cenionym podłożem akwarystycznym, o dużych walorach estetycznych. Nie do końca jednak nadaje się do hodowli roślin ze względu na zbyt drobną granulację. Są jednak akwaryści, którzy z powodzeniem stosują takie podłoże w swoim zbiorniku. Część ryb, np. muszlowce, wręcz wymaga tego, aby podłoże było bardzo delikatne i sypkie. Ostre krawędzie grubego żwiru na pewno nie będą niczym pożądanym dla drobnych kirysów i innych gatunków bytujących na dnie zbiornika, a ryby z rodziny babkowatych większość czasu spędzają przy podłożu, pracowicie przekopując i przesypując piasek. Warto też pamiętać, że jasny piasek optycznie powiększa zbiornik i bardzo naturalnie wygląda w akwarium. Można również użyć piasku tylko w niektórych częściach akwarium, np. na froncie, a resztę zastąpić żwirem o większej granulacji lub podłożem aktywnym.

Gotowe substraty

Gotowy substrat, czyli podłoże aktywne, posiada niewątpliwie ogromne zalety. Jest to bardzo dobre podłoże do akwarium roślinnego. Nadaje się również do zbiorników ogólnych czy biotopowych, z gatunkami wymagającymi wody miękkiej i kwaśnej. Stabilizuje parametry wody w akwarium. Podłoże to zostało przygotowane przez specjalistów w celu zapewnienia optymalnych warunków dla poszczególnych gatunków ryb i roślin. Podłoże aktywne do akwarium zawiera nawozy dla roślin, ma granulację optymalną dla wzrostu korzeni oraz utrzymuje pożądaną twardość i niskie pH wody.

Takie podłoże zwykle działa przez określony czas. Bardzo dobrze wpływa na jakość i wzrost roślin. Dzięki zawartym w nim składnikom odżywczym rozwój roślin jest nieporównywalnie lepszy niż przy stosowaniu zwykłych żwirów bez żadnych dodatków. Wiele z nich zawiera szereg minerałów, obniża KH i GH, stabilizuje pH, klaruje wodę oraz wspiera filtrację biologiczną dzięki swojej chropowatej strukturze, idealnej do zasiedlenia przez bakterie nitryfikacyjne. Podłoża takie posiadają szereg właściwości filtracyjno-sorpcyjnych i są przy tym bezpieczne dla roślin i zwierząt. Takie działanie jest pożądane w każdym akwarium. Substraty występują w różnych granulacjach i kolorach, więc z pewnością znajdziemy taki, który będzie pasować do naszej aranżacji.

Jakie podłoże jest najlepsze dla ryb w akwarium?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, gdyż wszystko zależy od wymagań danego gatunku. Jednym z najbardziej bezpiecznych podłoży dla ryb są neutralne żwiry oraz specjalistyczne substraty aktywne. Jeśli zależy nam na ekonomicznych rozwiązaniach, możemy z powodzeniem zastosować jałowy żwir lub piasek. Musimy jednak pamiętać, że nie zapewni on odpowiedniej dawki substancji odżywczych dla roślin. Do wyboru mamy również podłoża aktywne, które dzięki swoim właściwościom będą regulować parametry wody tak, aby były optymalne zarówno dla roślin, jak i zwierząt. Dobrej jakości podłoża aktywne tworzą lekko kwaśną, miękką wodę, idealną dla wielu gatunków ryb. Dostępne w handlu są również substraty przeznaczone specjalnie do krewetkariów.

Wybierając podłoże dla ryb, zwróćmy również uwagę na ich naturalne biotopy. Ryby, które żerują tuż przy dnie, będą wymagać znacznie delikatniejszego podłoża niż te, które pobierają pokarm z tafli wody. Kopanie i przesiewanie piasku jest naturalnym zachowaniem wśród niektórych ryb. Dla tych gatunków odpowiednie podłoże jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. 

Stając więc przed wyborem odpowiedniego podłoża do akwarium, zwróćmy uwagę na to, w czym może nam ono pomóc, a w jakich sytuacjach może przeszkadzać. Pamiętajmy, że podstawową funkcją podłoża (poza estetyczną) jest stworzenie warunków dla roślin oraz dostarczanie im substancji odżywczych niezbędnych do ich rozwoju. W hodowli roślin warto więc skorzystać z nowoczesnych technologii i wypróbować gotowe podłoża aktywne. Jeśli skupiamy się głównie na hodowli ryb, a rośliny są tylko niewielkim dodatkiem, możemy z powodzeniem stosować tradycyjne żwiry i piaski.


Dodaj komentarz


Autor
Joanna Merta-Krawczyk
Joanna Merta-Krawczyk – biolog środowiskowy i sądowy, ukończyła studia magisterskie oraz podyplomowe na Uniwersytecie Gdańskim. Zawodowo w branży zoologicznej od 2011 roku na stanowiskach od doradcy klienta, przez akwarystykę, przedstawiciela handlowego, aż po koordynatora sieci sklepów. Miłośniczka przyrody i natury od dziecka. Autorka wielu branżowych poradników i artykułów. Od 2020…
Więcej
Artykuły powiązane
Technika Ogólne  
Start mojego pierwszego akwarium
Marcin Jurek
04/11/2020
Technika Technika  
Grzałki do akwarium
Zenon Aqua
01/04/2022
Technika Technika  
Rodzaje filtrów w akwarium – porównanie
Konrad Kozioł
28/08/2021
Technika  
Kamienie w akwarium – jakie wybrać?
Mateusz Salawa
03/04/2021
Projekt i wykonanie: White Tiger
Przejdź do sklepu
Trzmiel.com.pl