Pistia rozetkowa (Pistia stratiotes) to popularna roślina wodna, często spotykana w akwariach i otwartych zbiornikach, oczkach wodnych, stawach itd. W sprzyjających warunkach szybko rośnie i mnoży się, tworząc pływające dywany z charakterystycznymi karbowanymi liśćmi, ułożonymi w przypominającą sałatę rozetę, która może osiągać nawet 25 cm. Z tego powodu pistia rozetkowa uznawana jest w niektórych rejonach świata za roślinę inwazyjną, którą zwalcza się za pomocą metod mechanicznych i chemicznych. Roślina ta stanowi spory problem szczególnie na południu Europy – na tyle spory, że Unia Europejska wciągnęła ją na listę Inwazyjnych Gatunków Obcych (IGO). Oznacza to, że nielegalne będzie nie tylko handlowanie nią, ale także dzielenie się, a nawet przetrzymywanie w przydomowych oczkach oraz akwariach.
Choć pistia rozetkowa została uznana za gatunek inwazyjny i wciągnięta na listę IGO już w 2022 roku, przez ostatnie 2 lata obowiązywał okres przejściowy mający na celu umożliwienie przestawienie się rynku na rośliny alternatywne i ograniczenie strat. Niestety dla miłośników pięknych, zielonych rozet, okres ten właśnie się kończy.
Pistia rozetkowa – gatunek inwazyjny
Od 2 sierpnia 2024 roku nielegalne będzie trzymanie pistii rozetkowej na własny, hobbystyczny użytek! Oznacza to, że wszelkie egzemplarze tej rośliny trzeba będzie zutylizować, np. poprzez pocięcie i wrzucenie do odpadów zmieszanych albo kompostowanie. Do trzymania zapasu tej rośliny uprawnione będą jedynie podmioty komercyjne, np. sklepy zoologiczne, ale będą one mogły przekazywać ją dalej tylko podmiotom posiadającym zezwolenie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, czyli – w praktyce – jedynie placówkom naukowym.
W skrócie – dla przeciętnego akwarysty lub oczkomaniaka oznacza to tyle, że do 2 sierpnia 2024 roku, każdy egzemplarz pistii będący w jego rękach musi zostać zniszczony. Pod żadnym pozorem nie wolno będzie hodować, rozmnażać ani przekazywać tych roślin dalej! Niezastosowanie się do tego zakazu będzie traktowane jako wykroczenie lub przestępstwo podlegające administracyjnej karze pieniężnej w wysokości do 1 000 000 zł (tak, jednego miliona) lub karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat (Przepisy dotyczące wysokości administracyjnych kar pieniężnych oraz przepisy karne zostały zawarte odpowiednio w art. 33 oraz art. 34–35 ustawy z 11 sierpnia 2021 roku o gatunkach obcych)!
Jak widać, sankcje są surowe, więc chyba dobrym pomysłem będzie pożegnanie się z pistią.
Czym ją zastapić? Na szczęście możliwości jest dużo. Co prawda widoku rozłożystych, zielonych rozet nie da się zastapić, ale jeśli chodzi o zacienianie wody i wyciąganie z niej składników odżywczych, pistię rozetkową z powodzeniem może zastąpić żabiściek pływający Hydrocharis morsus ranae, limnobium gładkie Hydrocharis laevigata, limnobium gąbczaste Hydrocharis spongia, salwinia pływająca Salvinia natans oraz Phyllanthus fluitans. Więcej o roślinach do oczka wodnego pisaliśmy tu: https://trzmielradzi.trzmiel.com.pl/rosliny-w-oczku-wodnym-rodzaje-roslin-oraz-ich-rola-w-mini-ekosystemie/