Przejdź do sklepu Trzmiel.com.pl 
Utrzymywanie optymalnej temperatury w akwarium morskim jest niezwykle ważne, ponieważ warunkuje dobrostan wszystkich zwierząt, które w nim hodujemy. O tym, jak temperatura wody wpływa na organizmy wodne oraz jak dostosować ją do naszego zbiornika, przeczytasz w tym artykule.
Prawidłowa temperatura w akwarium morskim mieści się w przedziale od 23°C do 27°C. Jak wszyscy wiemy, zdarza się, że podczas letnich upałów powietrze w mieszkaniu osiąga 30°C. Stwarza to niebezpieczeństwo zbytniego nagrzania wody w zbiornikach, w których hodujemy zwierzęta morskie. Z tego artykułu dowiesz się, jak mierzyć temperaturę wody w akwarium, jakie objawy możemy zaobserwować podczas jej przegrzania, jak skutecznie ją chłodzić oraz radzić sobie w kryzysowych sytuacjach.
Mierzenie temperatury w akwarium morskim
Określenie temperatury wody w akwarium morskim z pozoru wydaje się proste. Kupujemy termometr, umieszczamy go na szybie zbiornika i gotowe. Do wyboru mamy różne rodzaje urządzeń pomiarowych, które pozwolą nam kontrolować temperaturę wody. Już za kilka złotych możemy kupić ciekłokrystaliczne panele przyklejane na szybę w akwarium. Niestety precyzja ich pomiarów zależy od temperatury otoczenia, dlatego nie poleca się ich stosować w akwariach morskich. Najbardziej popularne szklane termometry alkoholowe dają dość precyzyjne pomiary, chociaż musimy się liczyć z granicą błędu od 0,5°C do 1°C. Ich niebywałą zaletą jest to, że nie ulegają awariom i są bardzo trwałe. Najbardziej precyzyjnymi pomiarami cechują się dobrej jakości termometry cyfrowe, których sensor umieszczamy w akwarium. Musimy jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do termometrów alkoholowych (szklanych) wymagają one od nas pewnej dozy uwagi, chociażby pilnowania wymiany baterii. Bardzo często posiadają funkcję alertów, które poinformują nas, jeśli temperatura wody w akwarium znajdzie się poza wyznaczonym zakresem.
Na rynku dostępne są urządzenia współpracujące z Wi-Fi, które umożliwiają kontrolę temperatury także wtedy, gdy nie ma nas w domu. Wysoką precyzją cechują się czujniki temperatury montowane w komputerach akwarystycznych. Ich dodatkową zaletą jest stały dostęp do prądu, co sprawia, że nie musimy przejmować się wymianą baterii. Po zakupie urządzenia pomiarowego należy sprawdzić wiarygodność pomiaru. Tylko w ten sposób zyskamy pewność, że temperatura pokazywana przez termometr jest zgodna z rzeczywistością. Niestety w przypadku tańszych modeli bardzo często się zdarza, że po włożeniu kilku termometrów do tego samego zbiornika każdy pokazuje inne wartości. Nie jest to problem, kiedy wahania sięgają do 1°C, natomiast zdarza się, że są one znacznie większe. Aby mieć całkowitą pewność co do prawidłowości pomiarów, warto zmierzyć temperaturę wody termometrem laboratoryjnym (ze świadectwem wzorcowania) i porównać odczyt z wartościami pokazywanymi przez nasze urządzenie.
Akwarium morskie objawy przegrzania
Nawet jeżeli nie możemy polegać na naszym termometrze, to pierwsze objawy zbyt wysokiej temperatury wody w akwarium morskim zauważymy po zmianie zachowania koralowców, zwłaszcza LPS-ów, które są mniej odporne na przegrzanie. Kiedy temperatura wzrasta, zaczynają one zwijać swoje polipy. Efekt ten możemy zaobserwować przy temperaturze 30–31°C. Przy dalszym jej wzroście zachowanie to zauważymy również u bardziej odpornych gatunków. Jeśli temperatura osiągnie 32°C ryby, wieloszczety i uważane za najbardziej wrażliwe na wysokie temperatury krewetki zaczną wykazywać objawy stresu. Staną się mniej ruchliwe i będą się chować w skałach. Po przekroczeniu temperatury 34°C w akwarium zaczynają ginąć pożyteczne bakterie. Stanowi ona także śmiertelne niebezpieczeństwo dla pozostałych jego mieszkańców. Jest to stan ekstremalnie niebezpieczny dla biologii naszego akwarium. Jeśli woda osiągnęła taką temperaturę, niestety musimy się liczyć z tym, że zostanie zachwiana równowaga biologiczna. Rozkładające się bakterie wytworzą ogromną ilość związków azotowych, których nie będą mogły utlenić wcześniej zdziesiątkowane przez ciepło bakterie nitryfikacyjne. W wodzie wzrośnie nie tylko stężenie wcześniej wspomnianych związków azotowych, ale i fosforanów, a to znacząco pogorszy jej jakość. Długotrwałe skutki przegrzania będą więc negatywnie wpływać na ryby i koralowce, a nadmiar związków organicznych spowoduje rozrost glonów. Dobra wiadomość jest taka, że nawet po znacznym przegrzaniu akwarium morskie można ponownie doprowadzić do stanu równowagi. Będzie wymagało to sporo czasu i cierpliwości, ale nie jest niemożliwe. Pamiętajmy o tym, że również bardzo niekorzystne dla biologii akwarium morskiego są nagłe skoki temperatury, na które narażone są przede wszystkim małe zbiorniki.
Chłodzenie akwarium morskiego
Zdecydowanie najbardziej skutecznym sposobem chłodzenia wody w akwariach morskich jest zamontowanie chłodziarki akwarystycznej. Działa ona podobnie jak domowa lodówka lub chłodnica w samochodzie. Z przepływającej przez urządzenie wody akwariowej pobierane jest ciepło, przez co trafia ona z powrotem do akwarium w znacznie niższej temperaturze. Poszczególne chłodziarki różnią się między sobą wydajnością, poborem mocy, głośnością oraz sposobem odprowadzania ciepła, co jest bardzo ważne podczas projektowania akwarium. Wymaga też od nas pewnej uwagi: należy regularnie czyścić filtr chłodziarki i odkamieniać pompy. Zazwyczaj chłodziarki są w pełni zautomatyzowane, posiadają termostat, dzięki czemu włączają się automatycznie wtedy, kiedy temperatura wody przekroczy pożądane przez nas wartości. Dobrej jakości chłodziarki akwarystyczne są mało awaryjne, wydajne i dają pewność, że przy największych upałach woda w akwarium nie przekroczy bezpiecznej temperatury. Jeśli chodzi o wady chłodziarek – są dość drogie, mogą być głośne i zajmują sporo miejsca, można je jednak zmieścić do szafki akwarystycznej. Model urządzenia dobieramy do litrażu naszego akwarium i jego potrzeb. Należy też pamiętać, że urządzenie musi być połączone z pompą najlepiej z wylotem filtra, tak aby przez chłodziarkę przepływała już oczyszczona woda.
Drugim dość często stosowanym rozwiązaniem są wentylatory. Ich właściwości chłodzące opierają się intensyfikowaniu procesu parowania wody. Tutaj szybkie przypomnienie z fizyki: parowanie zawsze odbywa się wraz z pochłanianiem ciepła i to właśnie daje efekt obniżenia temperatury wody. Niewątpliwym plusem jest cena – wentylatory akwarystyczne to ledwie ułamek ceny chłodziarki. Odpowiednio dobrane do litrażu akwarium potrafią skutecznie obniżyć temperaturę wody. Minusem jest zasada działania – o ile stosowanie chłodziarek akwarystycznych odbywa się bez większych strat wody, to użycie wentylatora wymaga regularnego uzupełniania RODI. Tym samym, stosując to rozwiązanie, musimy zachować czujność – w akwariach morskich utrata wody poprzez jej parowanie skutkuje zwiększeniem stężenia soli mineralnych w wodzie. Używając wentylatorów akwarystycznych, musimy stale monitorować poziom wody i dolewać ją ręcznie lub korzystać z automatycznej dolewki. Drugi zasadniczy minus – czynnikiem limitującym jest ruch powierzchni wody oraz szybkość przepływu powietrza, w związku z czym w akwariach o dużym litrażu może być to metoda niewystarczająca.
Awaryjne chłodzenie akwarium
Jeśli nasze urządzenia chłodzące uległy awarii lub zostaliśmy zaskoczeni nagłym zwiększeniem temperatury w akwarium, mamy kilka sposobów na to, aby doraźnie schłodzić wodę. Pierwszym sposobem jest zastosowanie wentylatora domowego. Gdy kierujemy podmuch powietrza na taflę akwarium, działa tak samo jak wentylatory akwarystyczne. Tutaj też musimy pamiętać o kontroli poziomu wody w zbiorniku. Drugi sposób polega na włożeniu do akwarium czegoś, co będzie miało temperaturę niższą niż woda, która się w nim znajduje – tutaj dość dobrze sprawdzą się butelki z zamrożoną wodą, wielorazowe kostki do lodu, woreczek z lodem lub plastikowe wkłady chłodzące. Uważajmy na wielorazowe wkłady z żelem chłodzącym – jeśli uszkodzi się w akwarium, może zanieczyścić wodę. Minusem „domowych” sposobów jest brak kontroli nad procesem chłodzenia – temperatura może spaść zbyt bardzo lub zmienić się zbyt szybko, a pamiętajmy, że zwierzęta morskie reagują stresem na nagłe zmiany temperatur. Kolejnym minusem jest stała kontrola temperatury i w przypadku ochładzania wody wymiana źródeł chłodzących. Nie poleca się też wrzucania do akwarium samych kostek lodu: po pierwsze, jest to metoda mało efektywna, po drugie, jeśli do akwarium dodamy dużą ilość słodkiej wody, spadnie stężenie soli mineralnych. Tutaj kolejne przypomnienie: koralowce tracą zdolność tolerancji wyższych temperatur wtedy, gdy spada zasolenie, dlatego zamrożoną wodę stosujemy w ostateczności.
Podsumowując – powinniśmy się wystrzegać niekontrolowanego wzrostu temperatury wody w akwarium morskim. Warto przygotować się na sezon wysokich temperatur wcześniej, tak aby w razie konieczności chłodzenia zadziałać od razu. Najlepiej korzystać z profesjonalnych urządzeń obniżających temperaturę wody, takich jak chłodziarki lub wentylatory, w ostateczności doraźnie możemy korzystać ze sposobów „domowych”. Upewnijmy się też, że nasz termometr pokazuje realną temperaturę wody w naszym akwarium.
Zapraszamy na film
