Jak zbudować oczko wodne w ogrodzie


Jedną z największych zalet domów jednorodzinnych jest posiadanie ogrodu. I choć zdarza się, że w zabudowach bliźniaczej, szeregowej lub innej wielorodzinnej spotyka się przydomowe ogródki, to nie są one już najczęściej tak okazałych rozmiarów. Jednak czy to duży, klikunastoarowy ogród czy też nieduża działka każdy daje możliwość stworzenia niepowtarzalnego miejsca do odpoczynku, pełnego zieleni. Udowodniono naukowo, że kolor ten ma na nas działanie uspokajające i kojące, co jest niezmiernie ważne w tych szalonych i zabieganych czasach. Innym, kojącym nerwy czynnikiem jest odgłos płynącej wody. Dzięki nowoczesnym formom oraz technologii możliwym jest stworzenie wodnego kącika w każdym, nawet małym ogródku. Oczko wodne w ogrodzie stanowić będzie wspaniałe uzupełnienie jego funkcji ozdobnej, często stanowiąc nawet jego najważniejszy punkt.  Ponadto poprawia lokalny mikroklimat, podnosząc wilgotność powietrza. Szczególnie cenne jest to w długie, upalne letnie dni, gdy suche i gorące powietrze działa na nas drażniąco. Zbiornik wodny przyciąga także niezliczone gatunki zwierząt szukających wody i ochłody, czyniąc ogród jeszcze bardziej interesującym do obserwacji.

Jednak, aby cieszyć się zbiornikiem wodnym przy domu, przede wszystkim należy zaplanować jego wielkość i rozmieszczenie na terenie ogrodu. O tym, gdzie ulokować oczko wodne przeczytacie w naszym artykule Najlepsze miejsce na oczko wodne w ogrodzie. Natomiast w tym tekście skupię się na technologii budowy zbiornika wodnego, w zależności od jego wielkości i budżetu przeznaczonego na ten cel.

Jak zaplanować budowę oczka wodnego

Jeżeli już wiemy, w którym miejscu chcemy zbudować oczko wodne, to kolejnym etapem powinno być rozrysowanie kształtu zbiornika na planie ogrodu. Możesz zrobić to samemu, szkicując kształt ogrodu oraz jego najważniejsze elementy na kartce w kratkę. Następnie narysuj oczko wodne naniesione na zarys terenu. Na końcu nanieś siatkę na trawnik i zaznacz sznurkiem obrys niecki, zachowując jej kształt. To znacznie ułatwia przyszłe prace. Pamiętaj także, że warto doprowadzić elektryczność do miejsca, w którym będzie oczko wodne. Wiele mocnych urządzeń typu filtr, pompa wody do kaskady lub duża fontanna zasilane są energią elektryczną z gniazdka. A znacznie łatwiej doprowadzić pojedynczy przewód elektryczny niż potem rozprowadzać wiele metrów węży z wodą. Pamiętaj tylko o odpowiednim zabezpieczeniu zarówno samych przewodów, jak i gniazdka przed uszkodzeniami i wilgocią. Jeżeli nie wiesz, jak zrobić to samemu, zleć pociągnięcie instalacji fachowcom. Zawsze możesz także zdecydować się na urządzenia solarne. Dzięki temu nie musisz kłopotać się z problematycznym ciągnięciem kabli. Gdy już wiesz, na jakiej wielkości zbiornik możesz sobie pozwolić i gdzie będzie on umiejscowiony zdecyduj, w jakiej technologii go wykonasz.

Małe oczko wodne

W niewielkim ogrodzie nie ma miejsca na szaleństwo. Każdy element wystroju musi być przemyślany, by nie zaburzyć harmonii oraz żeby zachować odpowiednią ilość miejsca na wypoczynek. Dlatego też w takim przypadku buduje się nieduże oczka wodne, liczące od stu kilkudziesięciu do dwóch tysięcy litrów. Z pomocą przychodzą nam firmy produkujące gotowe formy, które możesz kupić w sklepie. Najczęściej spotykanym rodzajem niecek są te wykonane z polietylenu (PE). Materiał ten doskonale sprawdza się w tej roli. Jest wytrzymały mechanicznie i odporny na niekorzystne warunki pogodowe. Choć jest to sztywna forma, posiada pewien poziom elastyczności, dzięki temu dobrze dopasowuje się do niewielkich nierówności terenu bez obawy o uszkodzenie. Dodatkowo nie sztywnieje na mrozie, a elastyczność pozwala na rozszerzanie się krawędzi oczka wraz ze wzrostem warstwy lodu na powierzchni wody. Bardzo często formy z PE posiadają wyprofilowane, specjalne strefy sadzenia roślin na różnych głębokościach, w zależności od preferencji danego gatunku. Są tam uwzględnione zarówno płycizny dla gatunków błotnych, jak i głębsze partie dla roślin podwodnych. Gotowe niecki często posiadają także dodatkowe otwory technologiczne, które pozwalają podłączyć niezbędne lub akcesoryjne sprzęty do oczka wodnego, takie jak filtr, kaskada czy wodospad. Formy takie są lekkie: przykładowo taka o pojemności 1 000 l waży około 20 kg. Umożliwia to łatwy transport, niewymagający ciężkiego sprzętu do za- i wyładunku. Prosty montaż bez konieczności wzywania ekipy budowlanej także jest atutem tego typu rozwiązania. Wystarczy wykopać otwór w ziemi o kształcie niecki, lecz trochę większy. Po umieszczeniu formy w zagłębieniu terenu należy ją obsypywać ziemią i stopniowo ją ubijać. Dzięki takim zabiegom oczko wodne zachowa swój kształt, a napór wody z czasem nie spowoduje pęknięcia polietylenowej powłoki. Formę taką możesz również postawić na dużym tarasie albo zamocować ponad poziomem gruntu. W tym celu należy skonstruować stelaż, który będzie służył jako wzmocnienie boków polietylenowej formy. Następnie wystarczy stelaż taki obudować, obsadzić otoczenie roślinami i już możesz cieszyć się bardzo oryginalnym oczkiem wodnym. Po zainstalowaniu osprzętu dodatkowego zostaje tylko posadzenie roślin i nalanie wody. Kolejnym atutem jest fakt, iż gotowe niecki sprzedawane są często w zestawach z idealnie dobranym filtrem, preparatami do wody oraz roślinami wraz z podłożem i koszami do ich sadzenia. Dzięki temu nie musisz martwić się o dobór sprzętu i pozostałego wyposażenia, bo o to zadbali już specjaliści.

Niestety, rozwiązanie oparte na gotowych formach ma pewne minusy. Na rynku istnieje jedynie kilkanaście wzorów niecek, przez co oczko wodne może nie odpowiadać wizji ogrodnika. Ponadto kwestie logistyczne ograniczają wielkość niecki do 2,5 – 3 m. Choć w sprzedaży dostępne są także większe formy, to do ich transportu trzeba użyć ciężkiego dźwigu, co w niedużych ogrodach może być problematyczne. Przy małym litrażu trzeba także odpowiedzialnie dobrać ryby albo w ogóle z nich zrezygnować. W małych zbiornikach liczących kilkaset litrów nie powinno się utrzymywać np. karpi koi, które osiągają pokaźne rozmiary, a ich przemiana materii może spowodować szybkie zanieczyszczenie wody.

Duże oczko wodne

W dużym ogrodzie masz większe pole do popisu. W przypadku dużego zbiornika najczęściej wybieraną technologią budowy jest skorzystanie ze specjalnego rodzaju folii. Niekwestionowaną przewagą tego rozwiązania jest w zasadzie totalna dowolność co do kształtu, wielkości i głębokości zbiornika wodnego. Sam możesz dokładnie zaplanować wygląd Twojego oczka, wyznaczyć strefy płycizn i głębi, co daje nieograniczone możliwości aranżacji. Folie sprzedawane są w pasach szerokich na maksymalnie kilka metrów, jednak z powodzeniem połączysz je ze sobą za pomocą specjalnych klejów przeznaczonych do danego rodzaju folii, dzięki czemu nic nie stoi na przeszkodzie, by zbudować oczko o powierzchni nawet kilkuset m2. Pamiętaj jednak, że zgodnie z prawem budowlanym każdy zbiornik wodny o powierzchni większej niż 50 m2 wymaga już pozwolenia na budowę.

W sklepach dostępnych jest kilka rodzajów folii do oczka wodnego. Zdecydowanie najczęściej spotykana jest folia ze znanego nam już polietylenu (PE). Jest ona cienka, a zatem elastyczna i lekka. Dzięki temu łatwo się ją układa i dobrze przylega do podłoża, odzwierciedlając nawet najbardziej fantazyjne kształty. Z racji grubości nie przekraczającej 0,5 mm jest dość wrażliwa na niekorzystne warunki atmosferyczne. Po kilku latach ekspozycji na działanie lodu, promieniowania słonecznego i skrajnych temperatur staje się krucha i łatwo ulega uszkodzeniom. Ma ona także ograniczoną wytrzymałość na rozerwanie i przekłucie, dlatego należy ją zabezpieczać przed korzeniami roślin i ostrymi kamieniami. Producenci zalecają wymieniać taką folię co kilka lat. Dlatego też polecam ją tylko do niewielkich zbiorników, gdzie wypompowanie wody i wymiana folii nie będzie dużym problemem. Choć wymiana jest problematyczna od strony technicznej, to bardzo niska cena folii rekompensuje jej wady i sprawia, że jest to patent warty rozważenia.

Na rynku można znaleźć także folię z innego, popularnego materiału. Polichlorek winylu (PVC), bo o nim mowa jest wytrzymalszy niż polietylen. Przewagą PVC nad PE jest wyższa trwałość na niskie temperatury. Nie ulega on tak szybkiej degradacji pod wpływem mrozu. Jest także znacznie bardziej elastyczny, więc nie ulega tak łatwo rozdarciu. W połączeniu z odpornością na mróz dzielnie opiera się rozszerzającej się warstwie lodu w zimie. Choć folia PCV jest bardziej odporna na działanie promieniowania słonecznego niż jej odpowiednik z PE, to po jakimś czasie także traci swoje pierwotne właściwości. Dlatego zalecam osłanianie brzegów i płycizn przed bezpośrednim działaniem światła. W tym celu możesz obsypać je piaskiem lub żwirem. W szczególności polecam obsadzenie strefy przybrzeżnej roślinami, zarówno w części lądowej jak i w wodzie. Te na lądzie pozwolą ochronić folię i jednocześnie ukryją przed wzrokiem ogrodnika i jego gości wystającą z wody folię. Natomiast rośliny wodne oprócz funkcji ozdobnej będą także pomagać w oczyszczaniu wody. Więcej o roli roślin w oczku przeczytasz w naszym artykule.  Podobnie jak folie z polietylenu, folie PVC łatwo uszkodzić przedmiotami z ostrymi krawędziami. Dlatego też niezależnie, czy w budowie oczka posłużysz się folią PVC czy PE, warto zastosować pod nią warstwę włókniny dostępnej w każdym sklepie ogrodniczym. Zabezpieczy ona folię przed ostrymi kamieniami i rosnącymi korzeniami roślin. Polichlorek winylu ma trwałość szacowaną na kilkanaście lat, a dzięki różnej grubości od 0,5 do nawet kilku mm folie z tego materiału nie wymagają regularnych wymian.

Oase Jumpingjet Rainbow

Coraz większą popularność zdobywa u nas membrana EPDM (monomery etylenowo – propylenowo – dienowe). To bardzo wytrzymały rodzaj folii, której trwałość producenci szacują na przynajmniej kilkadziesiąt lat. Odporna na ekstremalne temperatury, uszkodzenia i promieniowanie słoneczne. Niestraszne jej mróz, światło słoneczne, kamienie i korzenie roślin. Jednocześnie jest ona odpowiednio elastyczna, dzięki czemu dobrze przylega do podłoża, przyjmując kształt niecki przygotowanej przez ogrodnika. Tak jak i folie z innych materiałów można je łączyć przy użyciu odpowiedniego kleju. W dobrych sklepach można znaleźć również odpowiednie przejściówki na węże do systemów filtracji w oczku wodnym, które wkleja się na dnie lub z boku zbiornika. Znacznie ułatwia to późniejsze umiejscowienie pompy i pozwala na ukrycie nieestetycznych przewodów pod folią. Te cechy sprawiają, że folie EPDM zdobywają szturmem coraz to nowe ogrody, tworząc oczka wodne na długie lata. Niestety, jest ona zauważalnie droższa niż najpopularniejsze folie PE i PVC. Jednak jej trwałość sprawia, że jest to coraz częstszy wybór przyszłych posiadaczy oczka. Podczas budowy oczka z membrany EPDM warto poprosić kogoś o pomoc, gdyż jest ona dość ciężka, a więc i niewygodna w stosowaniu.

Innowacyjna i rzadko spotykana jest mata bentonitowa. Jest to materiał o ciekawych właściwościach. Bentonit to specyficzny rodzaj skały, który pochłania wodę i pęcznieje. Jest on dobrze znany właścicielom kotów, gdyż jeden z rodzajów żwirku do kuwet jest zrobiony właśnie z bentonitu. W macie takiej bentonit został umieszczony pomiędzy dwiema warstwami włókniny. Matę taką układa się we wcześniej wykopanym otworze w ziemi i zalewa wodą. Woda przeciska się przez włókninę i wnika w bentonit, który pęcznieje i twardnieje. Powłoka taka przypomina stwardniałą glinę, staje się odporna na uszkodzenia i warunki środowiskowe. Ma także wyjątkowy, naturalny wygląd.

Część ogrodników decyduje się także na murowane lub betonowe zbiorniki wodne. W tej technologii buduje się z reguły oczka wodne o regularnych kształtach, pasujące do nowoczesnych ogrodów. Aby zbudować takie oczko, trzeba przygotować odpowiedni dół i skonstruować szalunek, który następnie zalewa się betonem. Po około tygodniu szalunek rozbiera się. Jeżeli w produkcji betonu nie użyto środka dającego mu właściwości wodoodporne, zbiornik taki należy wyłożyć folią. Murowane oczka wodne można także zrobić jako wyniesione ponad poziom gruntu, tworząc wyjątkową i designerską ozdobę ogrodu.

Niezależnie od wybranej technologii, każde oczko wodne stanowi wspaniałą ozdobę każdego ogrodu. Szumiąca woda, refleksy na tafli wody i zwierzęta gromadzące się przy wodopoju pozwalają zrelaksować się i podziwiać piękno natury tuż obok domu. Dlatego też oczka wodne, choć wymagają pewnych nakładów pracy, często są budowane w ogrodach na całym świecie.

Oase PondJet Eco



Autor
Konrad Kozioł
Przygodę z akwarystyką zacząłem w połowie lat 90. – idąc do pierwszej klasy, z dumą prezentuję dyplom pasowania na pierwszaka, a w tle stoi pierwsza własna „40”. Od tego momentu bez przerwy gdzieś w moim życiu stoją baniaki. Z wykształcenia zootechnik, specjalizuję się w genetyce zwierząt, jednak wciąż i wciąż…
Więcej
Artykuły powiązane
Technika Technika Technika Chemia wody Chemia wody Chemia wody  
Exaqua PRO3 – wieloparametrowy fotometr Zooleka.
Konrad Kozioł
20/02/2022
Technika Problemy  
Jak oczyścić wodę w oczku wodnym?
Joanna Merta-Krawczyk
13/11/2020
Technika  
Pompy do zadań specjalnych w oczku i stawie
Trzmiel Radzi
25/03/2020
Ogólne  
Ograniczanie kosztów energii elektrycznej w oczku wodnym
Trzmiel Radzi
04/10/2022
Projekt i wykonanie: White Tiger
Przejdź do sklepu
Trzmiel.com.pl