Pielęgnacja oczka wodnego jesienią


Jesień to szczególny czas dla oczka wodnego ze względu na nasilenie procesów rozkładowych. Jeżeli w tym czasie nie podejmiesz odpowiednich działań, dojdzie do zaburzenia równowagi biologicznej i po zimie pojawią się problemy nie tylko z glonami. Odpowiednia pielęgnacja oczka wodnego jesienią może temu zapobiec. Wystarczy zastosować się do kilku zasad, co z pewnością zaprocentuje wiosną i w sezonie kąpielowym. 

Warto wiedzieć, że niekontrolowane namnażanie się glonów oraz wzrost poziomu fosforanów w oczku wodnym skutkują przykrymi konsekwencjami. Mętna woda o nieprzyjemnym zapachu, nadmiar mułu, śnięcie ryb z powodu zbyt małej ilości tlenu w wodzie czy zamieranie roślin – to tylko niektóre z nich. Jakość wody pogarsza się, a wraz z nią – walory estetyczne i rekreacyjne oczka. Jesień stwarza niestety doskonałe warunki do gromadzenia się mułu, osadów dennych i tworzenia się stref beztlenowych, a stąd już niedaleko do niechcianych skutków wymienionych wyżej. Dlatego szczególnie jesienią ważna jest prawidłowa pielęgnacja oczka wodnego, aby nie dopuścić do jego zanieczyszczenia i zamulenia. Nie usunięte w porę martwe części roślin i wpadające do wody liście będą rozkładać się przez całą zimę, produkując trujący siarkowodór i użyźniając zbiornik wodny. Wtedy możesz być pewny, że wiosną zakwitną glony, a oczko bardziej będzie przypominać woniejące bagnisko niż ozdobę ogrodu. Biologiczne przygotowanie zbiornika wodnego do zimy to nie wszystko. Trzeba też pamiętać o sprzęcie elektrycznym, który należy właściwie zabezpieczyć.

Oczko wodne jesienią

Jesienią każde oczko wodne wymaga intensywnej pielęgnacji. Jeżeli staw znajduje się w pobliżu drzew i krzewów, jesienią będzie w nim pełno liści. Nie czekaj do tego momentu, tylko rozciągnij wcześniej ochronną siatkę kilka centymetrów nad taflą wody. Dzięki temu nie będziesz musiał wyławiać codziennie nowej porcji liści. Siatkę możesz zdjąć, gdy wszystkie liście już opadną. Alternatywą jest zamontowanie w oczku wodnym skimmera – urządzenia, które samo zbiera zanieczyszczenia z powierzchni wody. Jeżeli nie zastosujesz ani siatki, ani skimmera, na bieżąco wybieraj wpadające do wody liście, w przeciwnym razie będą one gnić przez całą zimę, produkując trujące gazy i doprowadzając do zubożenia wody w tlen. To samo dotyczy roślin, które znajdują się w brzegowej strefie zbiornika wodnego – na bieżąco usuwaj pożółkłe i uschnięte części. Nie wycinaj jednak sitowia, pałek i trzciny, które zimą umożliwią natlenianie wody w zamarzniętym zbiorniku. Pędy, łodygi i liście można skrócić jesienią do 1/4 ich wysokości, ale dokładne strzyżenie „na krótko” należy wykonać dopiero z nadejściem wiosny. Dotyczy to m.in. takich gatunków roślin jak: pałki, trzciny, tataraki, jeżogłówki, irysy, oczerety, kaczeńce, turzyce, tojeści czy babki. Wyjątek stanowią strzałki zimujące w formie cebulek. Lilie wodne należy pozbawić wszystkich liści już jesienią. Wszelkie rośliny pływające, tropikalne (pistia, hiacynt, azolla, limnobium) rodzime (rzęsa wodna, żabiściek zostawiają formy przetrwalnikowe na dnie zbiornika) odławia się jesienią. Wyjątkiem jest osoka, którą można ostrzyc przed zimą. Rośliny typowo podwodne, takie jak: moczarka, rogatek, wywłócznik czy rdestnice przezimują w postaci kłączy, a ich liście i łodygi ulegną rozkładowi. Z płytkich zbiorników wodnych o głębokości do metra należy przenieść rośliny w docelowe miejsce zimowania, wyjąć pompę i inne urządzenia elektryczne i wypompować wodę. Jesienią należy również dokładnie oczyścić dno zbiornika z osadu i mułu – ręcznie lub specjalnym odkurzaczem typu Fango 2000, a następnie zastosować prewencyjnie preparaty ekologiczne, które zimą będą natleniać wodę i zasiedlą staw pożytecznymi szczepami bakterii.

Przygotowanie oczka wodnego do zimy

Zabiegi prewencyjne przygotowujące oczko wodne do zimy najlepiej rozpocząć w połowie września, aby nie dopuścić do nadmiernego zamulenia. Dobrze sprawdzą się preparaty ekologiczne, które nie zaburzają delikatnej równowagi biologicznej ekosystemu wodnego i działają przez całą zimę, redukując nadmiar mułu organicznego, osadów dennych i absorbując z wody nadmiar biogenów (bakterie EcoGerm Ponds i saszetki filtracyjne PhosBinder). Przy mocno podwyższonym poziomie związków fosforu dobrze sprawdzi się PhosSorb – silny środek wiążący fosforany do regularnego stosowania nawet podczas miesięcy zimowych. Jeżeli nie chcesz zmagać się z nagłą inwazją glonów na wiosnę, możesz w listopadzie zastosować AlgoStopper, stworzony z myślą o zapobieganiu rozwojowi glonów wszelkiego rodzaju. Warto też w tym momencie ustabilizować najważniejsze parametry wody (PondStabil i PondStarter), szczególnie gdy w oczku wodnym zimują rośliny i ryby. Tego typu środki będą neutralizować amoniak i metale ciężkie w okresie zimowym oraz ustabilizują wartość pH na odpowiednim poziomie, co jest kluczowe do zachowania równowagi biologicznej w oczku wodnym. Pamiętaj, że standardowe preparaty biologiczne (EcoGerm Ponds) pracują efektywnie w wodzie o temperaturze powyżej 8°C i w późnym okresie jesienno-zimowym powinniśmy stosować już raczej tylko bakterie zimnej wody, tj. EcoGerm Winter działający w wodzie do 3,3°C.

Zabezpieczenie zbiorników przed zimą

Przed nadejściem zimy należy dodatkowo oczyścić dno stawu z nadmiaru osadu i mułu, który jesienią zawsze zbiera się w większych ilościach. W przypadku dużych oczek wodnych dobrze sprawdzą się odkurzacze wodne typu Fango 2000 lub Torpedo, które przydadzą się nie tylko jesienią i pomogą utrzymać czystą wodę w zbiorniku przez cały rok. Warto dodać, że część roślin mrozoodpornych zimuje w postaci kłączy lub turionów, czyli zimowych pąków śpiących na dnie zbiornika wodnego. Trzeba mieć ten fakt na uwadze podczas oczyszczania dna stawu przed zimą. Ponadto wraz z odsysaniem osadów dennych zostają niestety usunięte pożyteczne mikroorganizmy, które odgrywają istotną rolę w naturalnym oczyszczaniu wody. Dlatego zalecamy, aby łączyć środki mechaniczne i biologiczne w postaci ekologicznych preparatów wspomagających rozkład mułu, osadu oraz martwych części roślin i glonów. Po oczyszczeniu oczka wodnego należy uzupełnić poziom wody (chlorowaną wodę trzeba uzdatnić odpowiednim preparatem, np. PondStarter). Dzięki temu zwiększysz bezpieczeństwo ryb i zwierząt wodnych pozostawionych na okres zimowy w zbiorniku wodnym. Zaraz po odmuleniu zastosuj naturalne preparaty natleniające wodę i zasiedlające ją pożytecznymi szczepami mikroorganizmów (AlgoSplit, we wrześniu i październiku EcoGerm Ponds, w listopadzie i grudniu EcoGerm Winter). 

Wszelkie urządzenia elektryczne i pompy najlepiej jest wyjąć z oczka wodnego jeszcze przed nadejściem mrozów i przechować przez zimę w pomieszczeniu z dodatnią temperaturą (pompę koniecznie zanurzoną w wodzie). Wyjątek stanowią napowietrzacze i grzałki, które stwarzają odpowiednie warunki bytowe dla ryb zimujących w oczku wodnym. Jeżeli zdecydujesz się na pozostawienie pompy, pamiętaj, aby umieścić ją na głębokości min. 80 cm, w przeciwnym razie urządzenie może zostać uszkodzone przez zamarzającą wodę. Pompy znajdujące się w oczku na głębokości mniejszej niż 50 cm powinny być wyjęte z wody i przechowywane w ciepłym pomieszczeniu, chyba że mają zabezpieczenie przed zamarzaniem. Filtry należy wyłączyć, wyczyścić i umieścić w ciepłym i suchym pomieszczeniu. Lampa UV również powinna zostać dokładnie wyczyszczona z kamienia oraz przeniesiona na zimę do pomieszczenia o temperaturze powyżej 0°C.

Ryby zimujące w oczku wodnym

Z płytkich i niedużych oczek wodnych do metra głębokości ryby (podobnie jak rośliny) należy przezimować poza stawem, a wodę wypompować. W oczkach głębszych (powyżej 1 m, dla karpi koi – minimum 1,5 m) rodzime gatunki ryb mogą spokojnie przezimować, ale musisz stworzyć im odpowiednie warunki. Zimą trzeba zadbać przede wszystkim o natlenienie wody, co pozytywnie wpłynie również na rośliny. Warto stworzyć sztuczny przerębel (unikaj wyrąbywania przerębla zimą z uwagi na ryzyko wybudzenia ryb z letargu), pozostawiając w wodzie skimmer czy pływak z grzałką. Raz na jakiś czas wrzucaj do przerębla preparat z aktywnym tlenem, który natlenia wodę (granulki AlgoSplit). Kontakt wody z powietrzem atmosferycznym ułatwiają też rośliny szuwarowe o pustych w środku łodygach, dlatego – zgodnie z tym, co pisaliśmy wyżej – nie wycinaj ich przed zimą. Możesz na czas zimy pozostawić w oczku wodnym uruchomioną pompę wodną (na głębokości ponad 80 cm), ale jest to rozwiązanie dosyć kosztowne. Lepiej zainstalować napowietrzacz wodny o odpowiedniej mocy, stosowany w akwarystyce. Przy temperaturze wody powyżej 15°C karm ryby intensywnie. Karmienia należy całkowicie zaprzestać, gdy temperatura wody spadnie poniżej 8-10°C. Ryby przestają wtedy żerować, a niezjedzony pokarm zanieczyszcza wodę. Od tego momentu nie powinieneś także wykonywać żadnych zabiegów pielęgnacyjnych, aby nie stresować ryb.

Na koniec kilka słów podsumowania. Przygotowanie oczka wodnego do zimy rozpocznij już w połowie września, stosując prewencyjnie preparaty ekologiczne, które zadbają o jakość wody w okresie zimowym. Aby zapobiec zanieczyszczeniu, zabezpiecz zbiornik wodny przed opadającymi liśćmi lub na bieżąco je usuwaj wraz z uschniętymi częściami roślin. Pamiętaj, aby przed zimą oczyścić dno zbiornika z osadu i mułu – mechanicznie i biologicznie, wykorzystując w tym celu odpowiednie preparaty naturalne. Jeżeli posiadasz płytkie oczko wodne, wypompuj wodę, a ryby, rośliny i urządzenia elektryczne przezimuj w odpowiednich warunkach. W głębszym oczku zadbaj o odpowiednie natlenienie wody i zapewnij rybom właściwe warunki bytowe. Dzięki takim zabiegom pielęgnacyjnym na wiosnę będziesz mieć nie tylko mniej pracy, ale również większą satysfakcję z pięknego oczka wodnego.


Dodaj komentarz


Autor
Roman Bloch
Nazywam się Roman Bloch i jestem pasjonatem wody w ogrodzie, wycieczek i rozmaitych podróży – bliskich i dalekich, po Polsce i po świecie. Chętnie eksploruję, tworzę  ogrody ekologiczne; w wolnych chwilach fotografuję, dużo czytam, a od niedawna również gotuję. Z zamiłowania jestem ekologiem. Fascynuję się przyrodą i otaczającym mnie światem,…
Więcej
Artykuły powiązane
Ogólne  
Jak najlepiej rozpocząć sezon w oczku wodnym?
Trzmiel Radzi
26/03/2020
Technika  
Napowietrzanie oczka wodnego
Trzmiel Radzi
21/01/2020
Ogólne  
Mała retencja – 5 tys. dotacji na przydomowe oczko wodne
Joanna Merta-Krawczyk
13/11/2020
Technika Technika Technika Chemia wody Chemia wody Chemia wody  
Moje roczne doświadczenia z Exaqua cz. 1
Arek A.R.A.
20/01/2023
Projekt i wykonanie: White Tiger
Przejdź do sklepu
Trzmiel.com.pl